Vào những ngày cuối năm, trang web xe hơi Auto Week điểm lại chiếc xe thể thao Mini JCW 2015 (John Cooper Works).
Chuyên gia nói rằng có những cải tiến đáng chú ý và đáng khen cho chiếc xe thể thao, với động cơ hơn 200 mã lực, nhưng có bề ngoài rất “Ăng Lê cổ kính” này. Một số chi tiết cơ khí và thiết kế kiểu dáng mới đã được đưa vào chiếc xe mang tên tay đua đua huyền thoại Anh Quốc. Thí dụ như hộp số thiết kế mới theo kiểu thể thao, khiến xe chạy rất “bốc.” Mũi xe dài hơn được cho là sẽ an toàn hơn khi bị đụng xe, đồng thời làm cabin rộng hơn. Đèn trước và đèn lái làm cũng to hơn. Mọi thứ mới đều được cho là “đáng giá,” mặc dù chiếc Mini Cooper đã cải tiến to hơn là kích thước “mini” của chiếc xe truyền thống, lừng danh từ nửa thế kỷ trước. Giá khởi điểm của chiếc Mini JCW 2015 là $30,600. Cùng chủng loại Hard Top 2 cửa, Mini Cooper còn có những mẫu xe cơ bản vừa túi tiền hơn như Cooper classic (giá khởi điểm $20,700), và Cooper S (giá khởi điểm $24,100).
Nghe tên Mini Cooper, có nhiều người Việt cũng không rõ quốc tịch của chiếc xe này, mặc dù thấy nó rất quen thuộc trên phố xá Hoa Kỳ. Tìm hiểu nhanh về lịch sử xe hơi, thì Mini Cooper là một chiếc xe Anh Quốc. Nhưng trong thế giới toàn cầu hóa hiện nay, điều này không còn đúng hoàn toàn. Kỳ thực, hiện nay chủ nhân của nhãn hiệu Mini Cooper là BMW, nhà chế tạo xe hơi Đức lừng danh thế giới.
Mini Cooper Classic là một chiếc xe mang niềm tự hào của cả nền công nghiệp xe hơi Anh Quốc. Nó là một cái tên huyền thoại, giống như chiếc Ford Model T của Mỹ, Beetle Volks Wagen của Đức, Citroen DS của Pháp, Ferrari của Ý. Tìm hiểu lại lịch sử của nó, dân lái xe mới hiểu được tại sao chiếc xe Mini lại có giá cả thuộc loại “nặng ký” hơn xe Nhật.
Câu chuyện bắt đầu vào năm 1957, thời kỳ hậu Đệ II Thế Chiến. Cuộc khủng hoảng kinh đào Suez đã đẩy giá dầu hỏa lên cao ngất. Người dân Anh bắt đầu nghĩ đến việc cho những chiếc xe hơi cồng kềnh, “uống xăng như uống nước lã” kiểu Hoa Kỳ về vườn. Phải làm sao có được những chiếc xe kiểu gia đình 4 người, tiết kiệm xăng cho người Anh đỡ khổ. Vì vậy, Sir Leonard Lord của công ty Morris đã ra bài toán thách thức cho người kỹ sư thiết kế hàng đầu của mình là Alec Issigonis: Thiết kế một chiếc xe bốn chỗ tiết kiệm nhiên liệu, mà lại vừa túi tiền cho hầu hết mọi người Anh. Để đáp ứng yêu cầu này, kỹ sư Issigonis đã có hai phát minh mang tính lịch sử cho chiếc xe Mini thuộc thế hệ đầu tiên, để có thể có được nhiều không gian hơn cho buồng lái: Đẩy bánh xe ra ngoài tận cùng của 4 góc xe, và xoay chiều động cơ sang ngang một phía. Nhờ những phát minh này mà chiếc xe thăng bằng hơn khi quẹo cua gắt, và có nhiều không gian hơn cho hành khách. Trước đó thế giới chưa bao giờ có một chiếc xe hơi theo kiểu này. Cho nên vào năm 1959, khi chiếc Mini 2 cửa đầu tiên được trình làng, công chúng có vẻ không tin tưởng, ủng hộ lắm.
Nhưng rồi chỉ sau một thời gian ngắn, dân Ăng Lê bắt đầu nhận ra giá trị của những phát minh này. Từ đó, Mini không còn đơn thuần chỉ là một chiếc xe nữa. Nó trở thành một biểu tượng, kết hợp giữa phong cách cổ điển Anh với những giá trị thực dụng như giá rẻ, nhỏ gọn, nhanh mà linh hoạt. Nó trở thành biểu tượng của tính độc lập và tự phát, một thứ văn hóa đặc trưng của giới trẻ thập niên 60. Mini trở thành một hiện tượng văn hóa trong ngành công nghiệp xe hơi Anh, không thua gì hiện tượng Beatles trong nền âm nhạc Anh. Nó đại diện cho cái mới, dám vượt qua những rào cản truyền thống cổ hủ. Từ một anh hippie đến người giao sữa, từ ngôi sao nhạc rock đến những tay đua xe, tất cả đều tìm thấy mình trong tính hiệu dụng, niềm vui và sự tự do với chiếc xe Mini.
Không dừng lại ở thành công trong phân khúc xe gia đình, những sáng tạo mới của Issigonia đã trở thành cơ sở kỹ thuật để biến Mini thành một chiếc xe đua vô địch. Bánh xe ra 4 góc giúp cho xe có thể vững chãi, điều khiển nhanh nhẹn. Động cơ xoay ngang đã đặt trọng lượng lên bánh trước, giúp cho xe thằng bằng và bám đường hơn. Năm 1961, chiếc xe đua Classic Mini đồng hành cùng tay đua Anh huyền thoại John Cooper, với động cơ mạnh hơn, má thắng lớn hơn với chiếc classic. Nó đã trở thành một “quái vật đua” có vẻ “ốc tiêu,” nhưng lại đánh bại những đối thủ to con nhưng vụng về hơn mình. Mini đã thắng nhiều cuộc đua xe quốc tế, trong đó có 3 giải Monte Carlo danh giá vào những năm 1964, 1965 và 1967. Đây chính là tiền thân của chiếc JCW hiện tại.
Cứ thế mà Mini trở thành niềm kiêu hãnh cá nhân cho những ai sở hữu nó, với thật nhiều niềm vui khi được lái chiếc xe này. Đến năm 1969, hơn 2 triệu chiếc classic Mini đã được bán ra khắp nơi trên thế giới. Có thêm chủng loại pick up và station wagon được tung ra thị trường. Tất cả đều được công nhận với độ bền tuyệt hảo. Chủ nhân hoàn toàn có thể tin cậy vào Mini ở mọi việc, từ đua xe, cho đến chuyên chở. Đến năm 1999, hơn 5 triệu chiếc classic Mini đã được bán ra trên 130 quốc gia trên thế giới. Vào cuối thế kỷ thứ 20, hoàn toàn không ngạc nhiên khi Mini đã được giới báo chí bầu là “Chiếc xe Châu Âu của thế kỷ.” Trên bình diện thế giới, chỉ có chiếc Ford Model T là nhận được nhiều phiếu bình chọn cho danh hiệu “chiếc xe hơi của thế kỷ” hơn Mini. Niềm tự hào của Anh còn đứng trên cả niềm tự hào của Pháp là Citroen DS và niềm tự hào Đức Volks Wagen Beetle.
Năm 1999 cũng là năm đánh dấu chấm dứt sản xuất mẫu thiết kế nguyên thủy của chiếc Mini 2 cửa. Thập niên 90 cũng là thời điểm chấm dứt cho “niềm tự hào thuần túy Anh.” Năm 1994, Rover Group, chủ nhân Anh của Mini đã bị mua bởi nhà khổng lồ Đức BMW. Đến năm 2000, BMW bán Rover, nhưng vẫn giữ lại thương hiệu lừng danh Mini cho mình. Đến năm 2001, mẫu thiết kế mới của Mini được BMW trình làng, và sau đó còn nhiều mẫu mới khác nữa. Hiện nay các loại xe Mini đang sản xuất là các loại xe Hardtop, Clubman, Countryman 5 cửa, Coupe/Roadster và Paceman 3 cửa. Những chiếc Mini “người Đức gốc Anh” cũng vẫn được dân Mỹ chào đón nồng nhiệt. Vào năm 2003, Mini nhận danh hiệu “chiến xe hơi của năm” tại thị trường Bắc Mỹ. Những chủ nhân Mini đã hình thành câu lạc bộ Mini trên khắp miền đất nước, thể hiện lòng tự hào về chiếc xe của mình.
Còn 50 năm tới, Mini sẽ ra sao? Để theo kịp trào lưu tiến hóa của xe hơi trong thời đại mới, Mini hứa hẹn sẽ cho ra đời các thế “green car” như xe chạy 100% điện, xe Mini không khí thải. Những người hâm mộ Mini có thể yên tâm là những chiếc Mini Đức gốc Anh sẽ còn lăn bánh dài dài trên các nẻo đường Mỹ Quốc.
Tư Mỏ Lết
