Tầng lớp lao động công nhân thợ thuyền đã đóng góp đáng kể cho sự phát triển kinh tế tại Trung Cộng. Thế mà nay, nhà cầm quyền Cộng sản rêu rao là do giai cấp công nhân lãnh đạo đang lo lắng coi họ như là một lực lượng đang đe dọa đến an ninh chính trị – và dĩ nhiên, sự lo lắng này không phải là vô cớ hay thiếu cơ sở.
Bản án dành cho tám công nhân biểu tình đã được tòa án Nhân Dân của Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố.
Các công nhân, mỗi người bị kềm kẹp bởi hai người lính cùng với lực lượng cảnh sát dày đặt đằng sau lưng, lẳng lặng đứng nghe bản án của chính quyền do giai cấp công nhân lãnh đạo kết án họ, mỗi người từ sáu đến tám tháng tù.
Tội của họ là gì? – Biểu tình phản đối đi làm không được trả lương!
Cảnh tượng tại tòa án đúng là trò hề vạch mặt bản chất Cộng sản giả dối của cái gọi là chính quyền của giai cấp công nhân.
Hàng trăm người đổ tràn ra các quảng trường bùng binh kêu gọi “đả đảo bọn tham quan tư bản đỏ” và kêu gọi mọi người ủng hộ đòi lại công bằng cho những công nhân đã phải đi làm không được trả lương này trong lúc bọn công tố viên của đảng Cộng sản đang tuyên án một cách bất công phi lý với lý do tuyên truyền hết sức hổn xược bố láo được loan tải trên truyền thông báo chí do đảng Cộng sản độc quyền kiểm soát là các phạm nhân này cần phải được quản chế để “giáo dục về luật pháp”.
Và đây chỉ là một vụ điển hình xảy ra ở tỉnh Tứ Xuyên vào tháng Ba năm nay mà thôi nhưng đã cho thấy một thực trạng đen tối không lối thoát của giai cấp công nhân sống trong một chế độ Cộng sản – vốn được mang tiếng là do giai cấp công nhân lãnh đạo, trước tình hình kinh tế ngày một sa sút của xứ sở này.
Sau đây là tổng số vụ đình công của công nhân tại Trung Cộng năm 2015- tài liệu do tổ chức China Labor Bullertin cung cấp:
Trung Quốc – Cả một đất nước đang nổi loạn
Cũng theo tổ chức China Labor Bulletin (CLB) có trụ sở tại Hồng Kông chuyên lo về đấu tranh đòi quyền lợi cho công nhân Trung Quốc, từ năm 2011 đến năm 2013, chỉ có 1200 cuộc đình công thế nhưng chỉ năm 2014 mà thôi, tổng số cuộc đình công đã vọt lên 1300 vụ!
Bước vào năm 2015, con số các vụ đình công vọt lên gấp đôi với 2700 vụ – mỗi ngày có hơn một vụ đình công tại Quảng Đông. Chiều hướng bùng phát gia tăng này đã không dừng lại mà còn tiếp diễn qua đến năm nay – 2016.
Bản đồ các cuộc đình công trình bày ở trên cho thấy gần như không có một quận hạt nào của Trung Quốc mà không có xảy ra biểu tình bởi các công nhân, một thực tế trái ngược với hình ảnh một Trung Hoa ổn định và phát triển mà Trung Cộng tuyên truyền trên truyền thông trước thế giới.
CLB loan báo như sau: “Vấn đề cốt lõi của tình trạng đen tối nêu trên là do các hãng xưởng đã không tuân thủ đúng các nguyên tắc căn bản của luật lao động, trong đó có việc trả lương đúng kỳ và thực thi bảo đảm quyền lợi của công nhân theo đòi hỏi của luật pháp; ngoài ra, giới chức tại địa phương đã hoàn toàn nhắm mắt làm ngơ trước những sai phạm này càng làm cho tình hình thêm tồi tệ.”
Cũng theo CLB, trước tình trạng bùng phát đình công khắp nơi, Bắc Kinh đang chuẩn bị đối phó bằng cách thu hẹp các đại công ty quốc doanh của mình, bắt đầu bằng việc sa thải một triệu tám công nhân viên từ ngành luyện kim sắt thép và ngành khai thác than.
Bắc Kinh đã loan báo trên truyền thông sẽ ráng dành ra 15,4 tỷ Mỹ kim cho trợ cấp thất nghiệp trong hai năm tới đây.
Trong lúc đình công tại các hãng xưởng do ngoại quốc làm chủ được tường trình rõ ràng, chẳng hạn như cuộc đình công tại hãng Apple với hơn 10 ngàn công nhân tham gia tại Dongguan vào tháng Chín năm 2014, hầu hết tất cả các cuộc đình công khác (tại các xưởng quốc doanh) điều bị giấu nhẹm bưng bít mà chỉ được tiết lộ bởi các tổ chức không chính phủ liên quan đến nhân quyền.
Bất mãn về việc thiếu chi trả lương bổng cũng như tình trạng bóc lột nhân công thậm tệ đã dẫn đến bạo loạn.
Vào tháng Giêng năm nay, theo loan báo từ các viên chức tỉnh Ningxia, một công nhân đã đốt một chiếc xe buýt làm 17 người thiệt mạng để đòi lương.
Thời điểm chín mùi:
Vào năm 2010, cuộc đình công của công nhân tại phân xưởng lắp ráp của hãng Honda ở Nanhai đã báo hiệu cho thời điểm chín mùi của cao trào đấu tranh đòi bình đẳng lao động cho giới công nhân thợ thuyền Trung Quốc – lần đầu tiên các công nhân trẻ đã thành công khi vùng lên đòi hỏi công bằng cho quyền lợi của lao động tại Trung Quốc, theo nhận định của Eli Friedman, tác giả của cuốn sách “Insurgency Trap: Labor Politics in Postsocialist China.
Toàn bộ hệ thống lắp ráp dây chuyền của hãng đột nhiên bị đình trệ khi người công nhân 23 tuổi tên là Tan Guocheng đã bấm vào nút “khẩn cấp” dùng để báo có tai nạn hay có sự cố để các công nhân rời khỏi phân xưởng trong an toàn và đồng thời liên tục hô to trong hệ thống điện đàm nội bộ phân xưởng: “Đả đảo tiền lương bóc lột! Đã đảo tiền lương bóc lột!”
Bận đồ đồng phục dành cho nhân công với cái nón hiệu Honda, vài chục công nhân rồi đến cả trăm công nhân bỏ đi ra sân bên ngoài công xưởng, vừa la khẩu hiệu phản đối bóc lột vừa hát những bài hát kêu gọi lòng tự hào dân tộc.
Cuộc biểu tình kéo dài được 19 ngày và được hầu hết các công nhân làm việc tại nơi này tham gia khiến nhân viên chính phủ hết đường đàn áp buộc phải áp lực lên hãng Honda làm theo yêu cầu của giới thợ thuyền để xoa dịu tình thế – thật là một chiến thắng hiếm thấy nhưng quan trọng cho giới thợ thuyền lao động Trung Quốc đang sống trong lòng xã hội độc tài cộng sản tàn bạo sẵn sàng đàn áp biểu tình đình công bằng vũ lực.
Mọi người điều thấy rõ mức thiệt hại về sản xuất gây ra bởi cuộc đình công đối với hãng Honda nhưng chưa ai được rõ mức độ cải thiện lương bổng mà Honda thỏa thuận để đi đến chấm dứt cuộc đình công.
Đình công tiếp tục tăng tại Trung Cộng:
Friedman còn cho biết thêm: “Đã có biết bao nhiêu cuộc biểu tình vào mùa hè năm ngoái đòi tăng lương, và trong một vài cuộc biểu tình, công đoàn tự lập đã được hình thành.”
Giới phân tích cho rằng công đoàn tự lấp đã được hình thành bất chấp sự kiểm soát chặt chẽ của Liên Hội Thương Mại Trung Quốc, có tên là All-China Federation of Trade Unions hay AFCTU, kiểm soát toàn bộ lực lượng công nhân tại Trung Cộng, một lực lượng công nhân lớn nhất thế giới.
Thành lập vào năm 1925 bởi Cộng đảng Trung Quốc, AFCTU nhanh chóng trở thành công đoàn quốc doanh đại diện và kiểm soát mọi hoạt động của toàn bộ lực lượng công nhân Trung Cộng cũng như là cơ quan quyết định đề ra tiều chuẩn quyền lợi cho công nhân Trung Quốc.
Mọi công đoàn tự lập chính đáng của công nhân ngoài sự kiểm soát của AFCTU điều coi là phạm pháp và có ý định chống lại Nhà nước
Giám đốc thông tin của CLB, ông Geoff Crothall cho rằng: “Công đoàn quốc doanh AFCTU chẳng thể nào là công đoàn thật sự của công nhân!”
Ngoại trừ một vài trường hợp hy hữu, công nhân hoàn toàn không được bầu chọn người đại diện của mình trong Công đoàn quốc doanh AFCTU và tệ nạn hối lộ, lợi dụng quyền chức xảy ra như cơm bữa trong công đoàn quốc doanh này.
Ông Crothall còn cho biết là “hầu hết các công chức Nhà nước trong công đoàn quốc doanh AFCTU chẳng biết gì về cách thức tổ chức công đoàn cũng như hoàn cảnh bóc lột thực tế đang diễn ra tại các hãng xưởng.”
Crothall khẳng định như sau: “Các công chức công đoàn quốc doanh AFCTU chỉ ngắm nghía đến đặc quyền đặc lợi có được từ chức vụ của họ mà thôi!”
ACFTU cũng giữ thái độ im lặng không phản ứng trước bài viết này!
Lần đầu tiên, công đoàn quốc doanh ACFTU gần đây đã chỉ định một công nhân không đảng tịch làm phó chủ tịch như cố gắng sơn phết nỗ lực đại diện cho người lao động từ Nhà nước.
Đình công sẽ gia tăng mạnh hơn nữa trong thời gian sắp tới:
Nếu năm 2015 được cho là năm kinh tế suy thoái và bộc phát đình công thì những năm tới đây, tình trạng đình công còn bộc phát mạnh hơn nữa, khi mà Bắc Kinh thực hiện quyết định sa thải cả triệu nhân công.
Hãng tin Reuter thừa nhận là cả triệu công nhân sẽ bị nhà nước sa thải nhằm cắt giảm nợ công sẽ là một cuộc điều chỉnh quy mô nhất kể từ thập niên 1990, mà trong đó, chính phủ sẽ phải chi trả 11, 2 tỷ Mỹ kim trợ cấp cho gần 28 triệu công nhân thất nghiệp.
Tổn phí của sự sa thải hàng loạt cũng là lý do khiến các viên chức bóp méo luật lệ luật lao động đang hiện hành tại Trung Cộng.
Trong kỳ họp Quốc Hội hàng năm vào tháng Ba, Bộ Trưởng Tài chính Trung Cộng là Lou Jiwei, một nhân vật chủ trương cứng rắn thu hẹp quyền lợi lao động, đã (láo lếu) tuyên bố đạo luật lao động hiện nay của Trung Cộng không công bằng, có quá nhiều điều khoản thiên vị cho người lao động gây khó khăn cho các nhà đầu tư ngoại quốc mở công xưởng để giải quyết tình trạng thất nghiệp.
Tên bộ trưởng này (ngụy biện) tuyên bố như sau và được đăng lại trên hãng thông tấn quốc doanh Xinhua của Trung Cộng: “Luật lệ lao động hiện nay khiến ban quản trị công ty rất khó khăn khi sa thải một công nhân lười biếng” (!)
Cũng vào tháng Hai năm nay, Bộ Trưởng Lao động và An-sinh Xã-hội, Yin Weimin cũng (láo lếu) cho rằng “đạo luật lao động hiện nay quá cứng ngắt về quy định lương bổng và tạo ra chi phí quá cao về lao động cho những nhà đầu tư” (!) Ông Bộ Trưởng này đã không cho bàn luận hỏi han gì thêm sau khi tuyên bố như vậy.
(Ghi chú: Tại sao đảng viên Cộng sản lại đi bênh vực cho bóc lột thế!)
Tại Benxi, trung tâm kỹ nghệ của tỉnh Lao Ninh, mọi người đã cảm nhận được sự u ám của sa thải và thất nghiệp. Công ty sắt thép quốc doanh tại nơi này đã cắt giảm lương bổng một cách tàn nhẫn để đối phó trước sự suy thoái nhu cầu sắt thép trên thị trường thế giới (link http://money.cnn.com/2016/03/11/news/economy/china-rust-belt-benxi-beijing/)
Một công nhân thừa nhận anh đã bị sa thải khỏi biên chế và được mướn lại đi làm trả lương theo ngày tức là làm ngày nào trả lương ngày đó nên mất hết mọi phúc lợi lao động từ y tế đến giờ nghĩ phép.
Người công nhân giấu tên này thừa nhận “Tôi không còn lựa chọn nào khác mà phải cắn răng đi làm chịu đựng bất công để có tiền mà nuôi con cái.”
Tại sao các Tổ Chức Không Chính Phủ viết tắt là NGOs (Non- Government Organizations) lại bị mang vạ?
Chính phủ Cộng sản đổ lỗi “sự nổi dậy của công nhân thợ thuyền là do các tổ chức dân sự thỉnh nguyện nằm ngoài sự kiểm soát của Cộng đảng – gọi tắt là NGOs xúi giục mặc dù tổng số các nhóm này rât ít ỏi trên toàn lãnh thổ Trung Quốc!”- Theo lời kể của ông Manfred Elfstrom, nhà nghiên thuộc viện nghiên cứu Cornell, đang quan sát nghiên cứu về cao trào phản kháng của công nhân Trung Quốc hiện nay.
Các nhóm công đoàn tự phát hiếm hoi ở Trung Cộng đã bị chủ tịch Tập Cận Bình dẹp tan khi ông bố ráp các nhóm NGOs. Theo như loan báo Ủy Ban Giám Sát của Quốc Hội Hoa Kỳ tại Trung Cộng với tên tiếng Anh là “the U.S. Congressional-Executive Commission on China” hay còn gọi tắt là CECC, thì vào tháng 12 năm ngoái, hơn 18 tổ chức công đoàn độc lập ở tỉnh Quảng Đông đã bị bắt giữ cũng như tra tấn để gây sợ hãi trong giới công nhân.
Elfstrom nói thêm: “các nhóm NGOs đang bị bắt bớ gắt gao trong thời gian gần đây. Vào thập niên trước, ít ra cũng có một vài nhóm gởi người đi học các lớp về cách thức tổ chức các hội nhóm phi chính phủ – nay thì không có nhóm nào cả.”
Nhiều nhóm NGO bị tê liệt không thể hoạt động, phải thường xuyên co cụm để sẵn sàng lánh nạn khi có bắt bớ. Wu Guijun, nguyên là một công nhân và nay đang hoạt đông tranh đấu cho sự bình đẳng của công nhân ở Shenzhen hiểu rõ những hiểm nguy mà minh phải đối diện.
Vào tháng Năm năm 2013, Wu, vì đã giúp đỡ cho 200 công nhân biểu tình phản đối xí nghiệp di dời đi nơi khác, người đàn ông 43 tuổi tốt bụng với mái tóc ngắn sáng sủa này đã bị giam giữ hơn cả năm với tội danh là “kêu gọi tụ tập “quần chúng” làm tắt nghẻn giao thông” cho đến ngày ông được thả.
Sử dụng số tiền dành dụm khoảng 11,350 đô la, ông Wu thành lập một tổ chức gọi là “Xin Gong Yi” mà chỉ có mỗi ông là thành viên chuyên đi cứu giúp các công nhân về luật pháp để quyền lợi của họ không bị chà đạp.
Không màn bị bắt bớ tù đày, ông Wu nói khó khăn lớn nhất của ông là tìm sự hỗ trợ về tài chánh để tổ chức ông có thể hoạt động ở phạm vi rộng lớn hơn. Ông Wu cho biết: “Tổ chức của tôi chỉ có một mình tôi và các người tình nguyện tốt bụng, không có tài chánh, chúng tôi không thể mướn thêm người để hoạt động.”
Các tổ chức phi chính phủ tại Trung Cộng muốn yên ổn hoạt động và vận động hậu thuẫn tài chánh từ thế giới phải “ăn công ký” hay thông đồng hối lộ các viên chức chính phủ- theo nhận định của một tổ chức thỉnh nguyện phi chính phủ có tên là “The International Center for Not-for-profit Law”. Tổ chức này chuyên giúp đỡ hổ trợ về luật pháp cho các hoạt động cải thiện xã hội dân-sự.
Mặc dù đạo luật “Phúc Lợi Xã Hội ” được ban hành và có hiệu lực vào tháng Chín, có ghi rõ bãi bỏ mọi cấm đoán các hoạt động gây quỹ cho từ thiện, thế nhưng vẫn chưa ai rõ là các công đoàn tự lập để giúp đỡ công nhân sẽ được phép hoạt động và sự hỗ trợ về tài chánh của thế giới cho những tổ chức công đoàn công đoàn công nhân tự lập vẫn còn hiệu lực cho đến bây giờ.
Bộ Trưởng Bộ Xã Hội không đưa ra câu trả lời rõ rệt khi được hỏi đạo luật mới này ảnh hưởng đến hoạt động của các công đoàn công nhân tự lập như thế nào.
Nỗi lo lắng về bạo loạn đình công sẽ dẫn đến cách mạng tại Trung Quốc:
Maya Wang, một người gốc Hoa nghiên cứu làm việc cho Human Rights Watch khẳng định: “Nhờ vào sự kiểm soát thông tin chặt chẽ của Cộng đảng cầm quyền mà giai cấp công nhân bần cùng không nhận ra họ không phải là những người duy nhất chịu bất công trong xã hội”
Bà Wang cho biết tiếp: “Giai cấp công nhân Trung Cộng hiện chưa nhận ra sự bất công mà họ chịu đựng là hiện trạng suy thoái của cả một hệ thống chính trị chứ không phải chỉ là bất công sai trái cục bộ riêng rẽ.”
Theo bà Wang, cũng là vì vậy mà những cuộc đình công của công nhân hiện nay – Xin trích: “chưa đủ sức lôi cuốn các tầng lớp nhân dân nghèo khó khác huởng ứng tham gia để tạo nên một sự đổi thay chính trị thật sự.”
“Mấu chốt căn bản nhất để né tránh khả năng cách mạng thay đổi chính trị xảy ra là làm thế nào để các cuộc biểu tình của công nhân không thể liên kết với nhau“- ông Friedman thừa nhận.
Trong lúc phản kháng chính trị trổi lên rầm rộ ở Tây Tạng, Hồng Kông hay ở Xiniang được cả thế giới biết đến thì theo ông Friedman, “phản kháng của công nhân trong lòng xã hội Trung Quốc mới thật sự đáng lo ngại đến an ninh chính trị.”
Friedman còn khẳng định: “Trung Cộng thật sự lo lắng giai cấp công nhân sẽ vùng lên làm cách mạng.”
Nỗi lo sợ này của Trung Cộng không phải là vô lý khi mà vào tháng Ba, công nhân làm việc ở mỏ than thuộc tỉnh Hắc Long Giang đã xuống đường để phản đối kế hoạch của nhà nước sa thải hơn một trăm ngàn công nhân viên chức thuộc công ty quốc doanh khai thác quặng mỏ có tên là Longmay Mining Group buộc Bí thư Lu Hao phải hủy bỏ kế hoạch sa thải này.
Quyết định bãi bỏ kế hoạch sa thải của Lu Hao làm xấu hổ cho nhà cầm quyền vì Lu Hao trước đó đã định đem kế họach sa thải một trăm ngàn công nhân tại Longmay Mining Group này như là thí điểm để nâng bi chính sách tái cấu trúc kinh tế quốc doanh của chủ tịch Tập Cận Bình để rồi sẽ dẫn đến sa thải hàng triệu công nhân trong tương lai gần.
Trước áp lực của công nhân biểu tình, Lu Hao buộc phải hứa hẹn hỗ trợ tài chánh, thanh toán tiền lương chưa trả còn thiếu của công nhân Và đồng thời, Lu Hao buộc phải chỉ trích giới quản lý của công ty Longmay Mining Group đã che giấu sự thật để nhằm xoa dịu tình thế trước mắt.
Lu Hao lúng túng biện minh ấm ớ cho qua phà rằng: “Tôi biết là công ty có mắc nợ lương đối với những người công nhân làm việc bên ngoài hầm mỏ nhưng tôi đã không biết là những thợ mõ cũng bị công ty thiếu lương. Tôi hoàn toàn sai về điều này.”
Longmay Mining Group đã im lặng như hến.
Bà Wang nói: “Bắc Kinh lo sốt vó vì sự nhận thức sức mạnh chính trị của giai cấp công nhân nếu có sẽ tạo ra một lực lượng đối kháng kinh khiếp cho sự an ninh chính trị của Bắc Kinh”. Bà Wang nhận xét thêm: “nếu chúng ta nhìn vào đối tượng đàn áp của Trung Cộng thì sẽ thấy ngay sự đàn áp được ưu tiên đặt lên nhưng lực lượng xã hội có đủ khả năng làm nguy hại đến sự cầm quyền của Cộng đảng và buộc chính quyền phải thay đổi để thích ứng.”
Friedman thì cho rằng nổi ám ảnh có chính biến cách mạng từ công nhân của Bắc Kinh là do bởi nhìn về quá khứ với kinh nghiệm thương đau từ các chế độ Cộng Sản khác.
“Quyết định của Cộng Sản Ba Lan cho phép người lao động có tự do hơn để làm dịu tình hình sau khi hàng loạt các cuộc đình công lớn xảy ra năm 1980 đã dẫn đến vai trò và ảnh huởng chính trị ngày mỗi mạnh lên của Công Đoàn Đoàn Kết Ba Lan – một tổ chức đầu tiên không nằm dưới sự kiểm soát của Cộng sản trong khối Hiệp ước Warsaw – để rồi dẫn đến đổ vỡ tan tành sự độc quyền của Cộng đảng không những ở Ba Lan mà còn lan ra nhiều nước Cộng Sản khác.”
Friedman thừa nhận: “Công Đoàn Đoàn Kết đã đóng một vai trò then chốt trong việc chấm dứt sự độc quyền của Cộng Sản tại Ba Lan.”
Ông Wu cảnh báo cho biết: “Mặc dù có thể xoa dịu được sự bực tức của công nhân mới thất nghiệp trong những năm 2000 bằng cách đưa ra chính sách tái định cư và hứa hẹn hổ trợ tìm kiếm việc làm trong khu vực tư nhân đang bùng nổ, thế nhưng nay chính quyền phải đối mặt với nhiều bất ổn căm phẩn từ công nhân ngày một mạnh hơn ở khắp mọi nơi.”
Ông Wu nói: “Công nhân (ở Trung Quốc) rất ít hiểu biết về những quyền lợi mà họ có, nhưng mà ngày hôm nay, trước bóc lột và bất công chịu đựng bấy lâu, công nhân (ở Trung Quốc) chỉ có một ý nghĩ quyết tâm duy nhất là tìm đủ cách đấu tranh để đòi lại cho bằng được quyền lợi mà họ đã bị tước đoạt.”
Nguồn: http://edition.cnn.com/2016/03/28/asia/china-strike-worker-protest-trade-union/index.html
Tác giả: James Griffiths
Nguyễn Trọng Dân lược dịch
James Griffiths là một phóng viên chuyên làm các phóng sự cho hãng thông tấn CNN về các để tài khó nuốt như về Trung Cộng, về kiểm duyệt báo chí, về Bắc Hàn, an ninh mạng vân vân… Ông tham gia CNN vào giữa năm 2015 và hiện có mặt tại trụ sở CNN ở Hồng Kông.