Người Khôn Nói Mánh, Người Dại Đánh Đòn
Chuyện ông Tiến sĩ Luật Sorbonne Cù Huy Hà Vũ được cho đi Mỹ chữa bệnh gây ra một chút ồn ào, nhưng cũng chẳng bao nhiêu. Cả đến mấy ông chính khứa chạy rông xưa nay vốn háo hức các trò chơi chính chị chính em xem chừng cũng không mặn mòi với vấn đề này cho lắm, bởi vì lần này gánh hát tuy có trình làng kép mới, nhưng tuồng tích vẫn y nguyên là tuồng tích cũ, không có gì mới lạ. Bọn chính khứa này thường rất say mê những vở tuồng cải lương của cái tập đoàn soạn giả “Liên Minh Ma Quỉ” nhưng cũng đành phải buông tiếng thở dài: “Tưởng có gì hay ho, khổ lắm xem rồi, diễn mãi.” Chỉ có Vẹt Tanh (danh từ của bà Trần Khải Thanh Thủy) tung ra vài ba con cò mồi, mấy cái ống loa ngoại vi, cùng với một vài phong trào ma trơi lên giọng hợp ca để quảng cáo cho vở tuồng. Kẻ tung người hứng theo nhịp của chủ gánh hát bật, tắt cái remote control, hơi ồn ào nhưng tẻ nhạt. Còn lại, quảng đại quần chúng chống cộng chết bỏ xưa nay im hơi lặng tiếng vẫn giữ thái độ lặng tiếng im hơi. Lý do là bởi vì họ chẳng còn lạ gì cái trò chơi “Star trek” của “nghệ thuật làm ma nớp chính trị” của cái Liên Minh Ma Quỉ kia nữa. Rốt cục gánh hát xem chừng ế khách và như thế chắc là lỗ khẳm.
Thấy cái công phu biên soạn vở tuồng, lại nữa dạo diễn rình rang cũng tốn phí thời gian mà gánh hát ế ẩm, người viết tự đặt mình như một nhà phê bình kịch nghệ, đi coi hát rồi về kể lại cho bà con nghe chơi. Họ là những người nằm nhà chỉ biết qua trên các tờ quảng cáo, mọi sự rất ư là ù ù cạc cạc, tuồng tích nội dung như thế nào, không biết, đào kép ra sao, cũng chẳng hay, nhất là tài nghệ của nhà soan kịch cao siêu đến đâu, đều mù tịt, vở tuồng có thu hút được giới mộ điệu không thì nhất định không thể đánh giá được …
Có nhiều điều đáng nói lắm. Nó là một vấn đề mà các khía cạnh chằng chịt với nhau như giây mơ rễ má, không thể tách riêng ra được. Vì thế, người viết xin được gói lại thành một gói để nói cho gọn.
Như đã nói trên, tuồng tích chỉ là bổn cũ soạn lại chứ chẳng có gì hay ho cả. Vẫn là chuyện các nhà dân chủ trong nước sang Mỹ chống cộng và đòi hỏi tự do dân chủ. Người viết không phải là một “chiến lược gia” như ông bạn Việt Sĩ thường diễu cho vui, nhưng thật tình thấy rằng các nhà dân chủ VN mà sang Mỹ chống cộng nghe nó trái khoáy làm sao ấy. Này nhá, ở Mỹ có cộng sản dâu mà chống. Nói cho ngay cũng có chứ không phải không có. Đảng CS Mỹ hiện do Sam Webb là chủ tịch, họ sắp họp đại hội lần thứ 30 vào tháng 6 này tại Chicago. Nhưng có được bao nhiêu ngoe đâu mà chống cho mất công. So với Đảng Xanh, Đảng Đỏ gì đó thì nó còn thua xa. Ấy thế mà nghe đâu đảng CS Mỹ lại có liên hệ với chuyện Cù công Tử đi Mỹ thế mới lạ. Việc này thì xin nói sau. Còn như các “nhà dân chủ” sang Mỹ để đòi hỏi tự do dân chủ thì cũng lại trấc uốc luôn. Có muốn đòi thì đòi thằng VGCS, chứ người Mỹ có nắm giữ tự do dân chủ của quí vị đâu mà đòi. Sang Mỹ đòi dân chủ không mắc cỡ với mấy người dân oan trong nước sao? Cũng còn nghe thiên hạ đồn là công tử họ Cù đi Mỹ chữa bệnh cao máu. Chuyện này thì không biết hư thực ra sao. Cũng khó tin, bởi vì – hẳn Cù công tử đã biết – bệnh cao máu thì chỉ có Hoa Đà (Tầu khựa) trị bằng mấy thứ lá cây vớ vẩn họa may hết được thôi chứ mấy thầy lang Mỹ làm sao cao tay nghề bằng Hoa Đà mà trị hết được. Nếu chủ đích đi chữa bệnh thiệt, tại sao Cù công tử không bắt chước Hoàng Văn Hoan sang nhờ Tầu khựa chữa cho mà lại đi Mỹ. Chuyện không tin được là ở chỗ đó.
Như vậy thì vấn đề Cù công Tử sang Mỹ hẳn có lý do khác. Người viết rờ mu rùa để bói xem vấn đề hóc búa này, quẻ không linh nên đành phải đi “tam cố thảo lư” nơi những bậc cao minh. Đúng là trăm bó đuốc cũng phải bắt được một con ếch, góp ý của nhiều bậc cao minh thì vấn đề được soi sáng phần nào. Có một vị bàn khá độc đáo, người viết xin thuật lại. Chuyện kể cũng có lý, chỉ là phải mất công “wait & see”, nghĩa là chờ để xem ứng nghiệm ra sao.
Theo vị này, trước đã có nhiều nhà dân chủ được đưa sang Mỹ trong cái vở tuồng mà dân gian gọi là hòa hợp hòa giải do cái Liên Minh Ma Quỉ vừa là soạn giả vừa là đạo diễn bầy ra, nhưng tất cả đều làm ăn chẳng đi đến đâu cả. Đoàn Viết Hoạt chủ tâm sang Mỹ để gặp vợ hơn là chú tâm làm việc lớn. Hỏng. Nguyễn Chí Thiện, thi hành kế hoạch khá trôi chẩy, nhưng lại lòi cái đuôi quá dài cho người ta thấy. Chỉ có việc sang Anh để cám ơn Bộ Ngoại Giao Anh và xin chứng thực cho việc đột nhập tòa đại sứ Anh ở Hànội mà Thiện làm không xong, phải nhờ đến nhà văn Sơn Tùng, nhưng Bộ Ngoại Giao Anh trả lời cho Sơn Tùng là làm gì có chuyện đó. Thế là Thiện lòi cái đuôi bịp ra. Hỏng luôn. Bùi Kim Thành là một mụ điên, mà có thể là điên thật, chỉ quậy phá lung tung. Nguyễn Chính Kết tranh đấu cũng chủ yếu là để đưa vợ con đi Mỹ, nay thì đã yên bề gia thất nên chỉ còn đấu tranh cầm hơi cho qua ngày. Trần Khải Thanh Thủy bị Vẹt Tanh “chơi” quá nên đành phải “sayonara” Việt Tanh mặc dầu vẫn tha thiết với những ngày xưa thân ái.
Những nhân vật này mặc dầu vậy nhưng không phải là “kép chính” của vở tuồng, mà chỉ là những hoạt náo viên, giống như những con khỉ trong gánh bán thuốc rong cao đơn hoàn tán. Kép chính là ông bố đẻ ra cái kế hoạch dụ hàng Hoàng Minh Chính. Nhà sáng chế ra cái Hội Nghị Bàn Tròn 3 Bên Tiểu Diên Hồng chẳng may qui tiên sớm vì bệnh bí đái khi chưa có người nối nghiệp. Đảng và nhà nước lúng túng đi tìm người kế nghiệp, mãi mới tìm ra nhân tuyển thích hợp là vị công tử họ Cù: Cù Huy Hà Vũ.
Dàn dựng có bài bản để Cù công tử thừa kế cái sáng kiến “Tiểu Diên Hồng” là cả một công phu. Bù lại về tất cả các mặt thì Cù công Tử vượt xa nhà sáng chế họ Hoàng nhiều. Cù công tử xuất thân là “con dòng cháu giống” (hay CS nòi cũng vậy, lời ngài Thích Quảng Độ), quí tử của đại công thần VGCS Cù Huy Cận, chứ không phải dân cu li cu leo hay bần cố nông quê mùa răng đen mã tấu. Công tử lại có bằng cấp cao, tiến sĩ luật Sorbonne kia đấy. Cái chuyện bằng cấp thì thực ra chỉ là thói làm dáng của mấy ông bà Mít nhà mình chưa trưởng thành, nhưng thời buổi chuyện gì cũng phải định hướng này nó vẫn còn tác dụng. Dù ở nước Mỹ, một anh cà lơ thất thểu nhưng dán trước ngực cái bằng “Tiến Sĩ” là thiên hạ lác mắt rồi. Có bằng cấp được tiếng là có TRÍ cái đã, chẳng cần THỨC mà cứ NGỦ li bì cũng chẳng sao, thiên hạ dễ nghe theo hơn là một anh khố rách áo ôm, mảnh bằng lận lưng không có, có nói cũng chẳng ma nào nghe. Từ cái xu hướng cổ lỗ sĩ đó, thằng VC con nào đi ngoại quốc học, dù dốt nát mấy, lúc trở về cũng phải có mảnh bằng ẵm về theo để nở mày nở mặt. Mua một cái bằng tiến sĩ ở nước ngoài tưởng khó thế mà dễ ợt, giá cả cũng nhẹ nhàng thôi. Bằng cấp của Cù công tử là thứ bằng thiệt nên rất có giá.
Và đây mới là điều quan trọng, điều kiện để đảng CS Mỹ đồng ý hùn vốn đầu tư vào canh bạc “Cái bàn tròn 3 ghế”. Vốn xưa nay đảng CS Mẽo thân anh Tầu khựa và rất mết tên già Hồ. Thế nhưng từ khi anh Ba Khựa xa lìa xu hướng “quốc tế vô sản”, khoác vào cái áo “dân tộc cực đoan” thì anh CS Mẽo bèn nghỉ chơi với Khựa. Nhà Tông Tông lọ nồi “the most leftist” xưa nay quen đàn đúm với chú Sam xếp sòng đảng CS Mẽo, thấy vậy bèn nhờ Sam giúp cho một tay để nắm cho bằng được thằng lưu manh VGCS mà Cù công tử được giới thiệu là một lãnh tụ đầy triển vọng. Sam đưa ra điều kiện là trước hết công tử Cù phải là người tuyệt đối trung thành với lý tưởng cộng sản. Cái này thì không khó, vì Cù công tử đã từng tuyên bố rõ ràng “Tôi không chống đảng.” Không chống đảng tức là vẫn trung thành với CS. Những tấm hình chụp chung với các đấng bề trên trong đảng như Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu, Lê Đức Anh, Nông Đức Mạnh, Võ Nguyên Giáp v.v. Cù công tử trưng dẫn cũng quá đủ để chứng minh lòng thành của mình đối với đảng. Còn chuyện hục hặc với 3 “Dê” chỉ là chuyện nhỏ, chuyện xích mích cá nhân chứ không phải xung khắc về lập trường tư tưởng. Chắc ăn hơn nữa, Cù công tử đã phải đưa những bút tích trước đây công tử viết về “bác hồ” của công tử để chứng minh. Chẳng hạn Cù công tử viết:
– Bố (Cù Huy Cận, cha Cù công tử) được ngủ cùng giường với Bác Hồ 3 đêm tại Bắc Bộ Phủ, trước ngày toàn quốc kháng chiến, vì tình hình lúc đó rất khẩn trương – (ngoài tư cách Thứ trưởng Nội vụ được Hồ Chủ tịch giao trước khi đi Pháp để giúp cụ quyền Chủ tịch Chính phủ Huỳnh Thúc Kháng, cha tôi còn đảm nhận vai trò thư ký đặc biệt giúp Người trong công việc của Chính phủ để rồi những năm sau trở thành Tổng thư ký Hội đồng Chính phủ) – Bố sợ choán chỗ của Bác nên nằm ép sát mép giường thì Bác bảo: “Chú Cận nằm dịch vào trong cho khỏi ngã ”.
Bác Hồ là như thế, rất nhân tình, rất con người! Chính vì vậy – gương mặt cha tôi bừng dậy – trong các lãnh tụ cách mạng của thế kỷ 20, thế giới đánh giá Hồ Chí Minh là số 1…
Vậy là bài báo cuối cùng, và cả câu chuyện cuối cùng của cha tôi đều về một nhà văn hóa lớn, bậc hiền tài của thời đại, nhưng trước hết về một Con Người: Hồ Chí Minh.”
Và một đoạn khác, Cù công tử viết gởi cho con trai đang học ở Úc:
– “Để nói các Ông Bà của các con chỉ riêng việc dám từ bỏ cuộc sống ổn định mà không phải ai cũng có được để lao vào con đường máu lửa, ấy cũng đã là dũng cảm, cũng đã là hy sinh. Và sự đánh đổi hay hy sinh ấy đã đơm hoa kết trái khi Độc lập dân tộc đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ khai sáng nền Dân chủ Cộng hoà mà Ông nội Cù Huy Cận của các con là Bộ trưởng thành viên dõng dạc cất lên từ Quảng trường Ba Đình, Hà Nội vào ngày 2/9/1945 và 30 năm sau, vào ngày 30/4/1975 khi Non Sông được thu về một mối.”
“Cũng như biết ơn những con người đã giành Độc lập cho dân tộc Việt Nam và bảo vệ vững chắc nền Độc lập ấy là công việc của muôn đời, của hết thế hệ người Việt này đến hết thế hệ người Việt khác, như kỷ niệm Ngày Độc lập 2/9 luôn là biểu hiện rõ ràng nhất của những tình cảm dân tộc thiêng liêng ấy!”
Hai trích đoạn trên đều nói lên những điều mà người bình thường đọc qua đã thấy ngay sự trái nghịch. Một người tranh đấu cho tự do dân chủ mà lại đi ca tụng tên ăn cướp quyền tự do dân chủ của cả dân tộc. Hồ chỉ mới cho nằm chung, nhích một chút xíu chỗ nằm cho bố mình thôi mà Cù công tử đã nhân đó đánh giá Hồ là một nhà văn hóa lớn, bậc hiền tài của thời đại, một con người có nhân cách. Còn những chuyện vợ nọ con kia, chuyện giết người, chuyện làm tôi cho ngoại bang, chuyện bán nước của Hồ thì Cù công tử lại không nhắc tới. Thế nhưng Mẽo thì không ke (care). Chuyện trước mắt Cù công tử rất hãnh diện là Hồ với ông bố mình là Cù Huy Cận đánh đuổi Mỹ, thống nhất đất nước, độc lập tự do. Thế mà nay bỏ nhà bôn ba đi Mỹ để lậy van Mỹ, cầu cạnh Mỹ Cù công tử cũng không thấy đó là một sự sỉ nhục.
Giải toả được những khúc mắc, và giải thích ổn thỏa được với chú Sam nên Cù công tử mới ung dung bước lên máy bay sang Mỹ để đấu tranh tiếp. Ngưòi ta thấy được sự ra đi vẻ vang của Cù công tử. Trước hết là có mợ Cù đi theo để hầu hạ chứ không phải long đong vất vả như Nguyễn Chánh Kết chẳng hạn, được chính phủ Mỹ hoan nghênh chào đớn như một nhân vật có uy tín, được đầy tớ Mỹ trong một cái tổ chức ăn phân Mỹ xa giá đón đưa, được mấy cái ống loa của hệ thống “Việt Tanh Làm Báo” thổi lên và tung hứng như một nhà lãnh đạo lớn … Ra đi huy hoàng như thế nên khi xuống phi cơ, Cù công tử mới giơ cao hai ngón tay hình chữ V (victory) chào mọi người tỏ ra vẻ tự đắc.
Nhiệm vụ của Cù công tử ở Mỹ là tập hợp các thành phần tại hải ngoại để ngồi vào cái bàn 3 ghế của Hoàng Minh Chính đã công phu đẽo gọt trước kia. Việc này hồi cụ Chính còn thì hơi khó, nhưng bây giờ thì dễ dàng rồi. Bọn trí ngủ ở hải ngoại hầu như đã qui về một mối dưới cái khẩu hiệu Hoàng Duy Hùng đưa ra: “You cannot beat them, join them”. Nhân sự kể như đã đủ. Tuy nhiên cũng còn một vài rắc rối nhỏ, không phải ở ngoài mà là ở trong nước. Chuyện rắc rối này nhìn vào phản ứng của mấy nhà dân chủ trong nước tất thấy được.
Thật ra thì phản ứng ở trong nước về sự ra đi của Cù công tử cũng không nhiều. Nổi bật hơn cả là hai phản ứng của ông GS Tương lai và của LS Nguyễn Văn Đài. Ông giáo sư cường điệu: “Dù đã được ra tù và sang Mỹ, Tiến sỹ Cù Huy Hà Vũ sẽ vẫn tiếp tục ‘bản lĩnh yêu nước’ và đấu tranh với tư cách một người ‘trí thức chân chính.” Ngược lại, ông luật sư thận trọng và kín đáo hơn: “Đây là một thất bại và mất mát của phong trào Dân chủ và những người dân đang khao khát tự do. Chúng ta đã không đủ sức mạnh để buộc chính quyền thả tự do cho Tiến sĩ Vũ tại Việt Nam. Để ông tiếp tục đóng góp cho tiến trình dân chủ hóa đất nước.”
Đáng thương hại cho một nhà mô phạm như ông Gs Tương Lai. Ông thổi Cù công tử mà không sợ thối mồm. Ở trên đời này làm gì có ai yêu nước mà lại đi nhập bọn với lũ buôn dân, quân bán nước. Trí thức chân chính nào mà lại ca tụng kẻ ăn cắp thơ văn của người khác là nhà văn hóa lớn, kẻ giết dân như ngóe là bậc hiền tài của thời đại, kẻ cướp vợ người, đầu đàn của một lũ bán nước, làm băng hoại xã hội là một con người “rất con người?” Sự đề cao Cù công tử của ông GS Tương Lai chỉ là một lời nịnh hót hèn hạ và rẻ tiền. Phải chăng là ông giáo sư có ý đầu tư một tí vốn nước bọt cho tương lai của mình vì tin vào tương lai của con người được ông bốc thối.
Trái lại, phản ứng của Ls Nguyễn Văn Đài tuy có vẻ cay đắng, nhưng là những lời có suy nghĩ. Ls Đài hé cho thấy phong trào dân chủ trong nước không phải là thống nhất. Ông thừa nhận sự yếu kém và bất lực của phong trào. Ông tỏ ra hãnh diện về việc mình không thèm đi ngoại quốc mà chọn ở lại trong nước để tranh đấu. Lời lẽ của LS Đài còn hàm ý khinh bỉ hành động bỏ đi như một sự phản bội lý tưởng đấu tranh. Đúng thế, địa bàn tranh đấu là trong nước chứ đâu phải ở bên Mỹ. Anh tự ý bỏ nước ra đi có nghĩa là anh đã đầu hàng. Hơn nữa, tự do dân chủ là quyền thiêng liêng phải tự mình dành lấy cho mình. Anh nhờ vả người khác đòi giúp tức là anh vọng ngoại và tự bán rẻ chính mình cho kẻ khác.
Người Việt mình có câu “Người khôn nói mánh, người dại đánh đòn”. Dĩ nhiên còn những kẻ cố đấm ăn xôi thì không kể. Cù công tử học hành đến tiến sĩ luật bên Tây hẳn thuộc loại người khôn ngoan, thừa sức hiểu thấu những lời nói ra nói vào về chuyện mình đi Mỹ, đặc biệt là những lời tiễn đưa của LS Nguyễn Văn Đài.
Duyên-Lãng Hà Tiến Nhất
15-4-2014
15-4-2014