Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tưởng niệm những người thiệt mạng trong cuộc biến loạn Ukraine
Nếu chỉ đe dọa suông mà không có những hành động cụ thể, uy tín của Hoa Kỳ sẽ bị sứt mẻ. Nhưng chẳng mấy ai tin rằng Washington sẽ đọ sức với Moscow vì Ukraine.
Đài phát thanh quốc tế Pháp (RFI) dẫn thông tin từ báo Le Figaro, nhận định, việc tổng thống Nga tăng cường quân sự ở Crimea là “một cái tát với Obama”.
Nguồn nay trích lại nội dung cuộc phỏng vấn với một trong những chuyên gia hàng đầu về tình hình Liên Xô cũ và cũng là chủ tịch cơ quan tư vấn Eurasia Group, Ian Bremmer, dự báo: đối với Ukraine, “những ý đồ quân sự của Nga sẽ không dừng lại ở Crimea”. Chiến dịch quân sự của Nga có nguy cơ lan rộng ra các vùng ở miền đông và miền nam Ukraine.
Theo Ian Bremmer, châu Âu và Mỹ đã đánh giá sai lệch tình hình cả về Ukraine lẫn Putin. Chuyên gia Bremmer xoáy vào những sai lầm của Nhà Trắng:
Thứ nhất: Washington đã ngây thơ tin vào sức mạnh của chính mình, cho rằng dù vị trí siêu cường của Hoa Kỳ dù đang trên đà suy yếu nhưng nước Mỹ vẫn còn chiếm thế thượng phong.
Thứ hai: Lâu nay Nhà Trắng đã lơ là với vấn đề Ukraine, cả tin rằng khi người dân Ukraine nổi dậy chống lại tổng thống Yanukovych, quốc gia này hiển nhiên ngả vào vòng tay của châu Âu. Ở đây Mỹ quên mất rằng quyền lợi của Nga tại Ukraine lớn gấp 10 lần so với của Châu Âu. Khác với phương Tây, ông Putin có hẳn một kế hoạch, một chiến lược rất rõ ràng cho Ukraine.
Thứ ba: Mỹ đã xem thường đối phương, tưởng lầm là Nga không còn ảnh hưởng lớn đối với Ukraine. Thế rồi lại cũng Mỹ, theo chuyên gia Bremmer, đã làm ngơ để cho thỏa hiệp giữa tổng thống bị truất Yanukovych với ba nước châu Âu bị vi phạm. Nhưng chốt lại, cả Liên minh châu Âu và Mỹ chỉ mạnh miệng lên tiếng cảnh cáo Nga nhưng cả Bruxelles lẫn Washington tới nay vẫn chưa biết phải đối phó ra sao trên vấn đề Ukraine.
Ngoại giao phương Tây đã ngộ nhận và thiếu tinh tế trong cuộc khủng hoảng lần này. Le Figaro viết “Thình lình Mỹ và các đồng minh châu Âu tỉnh ngủ trước thái độ thách thức của Nga”. Trước đó, mặc cho những quốc gia trong vùng Baltic hay Ba Lan đánh động dư luận quốc tế về lò lửa Ukraine, phương Tây vẫn làm ngơ.
Giờ đây Mỹ thực sự lúng túng trước một Putin “đang vô cùng tự tin, sau khi đã dẹp yên tình hình trong nước, chủ nhân điện Kremlin cảm thẩy đủ mạnh, sẵn sàng dùng vũ lực để khẳng định quyền lợi của Nga tại Ukraine”.
Trên chính trường Mỹ mọi người đều ý thức được rằng, nếu chỉ đe dọa suông mà không có những hành động cụ thể, uy tín của Hoa Kỳ sẽ bị sứt mẻ. Nhưng chẳng mấy ai tin rằng Washington sẽ đọ sức với Moscow vì Ukraine.
Hôm qua, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có chuyến công du khẩn cấp tới Kiev nhằm hạ nhiệt tình hình. Tại đây, ông Kerry đã có những phát biểu khá cứng rắn: “Mỹ tái khẳng định cam kết về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine .Theo luật pháp quốc tế, chúng tôi lên án hành động của Liên bang Nga”.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết nước này không “tìm kiếm sự đối đầu” ở Ukraine. Trước chuyến đi, ông Kerry đã phủ nhận khả năng Mỹ và phương Tây cũng sử dụng sức mạnh quân sự để đối đầu với Nga ở Ukraine.
Anh, một đồng minh thân cận của Mỹ cũng khá thận trọng trong việc trừng phạt Nga. Một báo cáo mật bị lộ ngày hôm qua cho thấy, Anh đang soạn thảo một kế hoạch “nhiều không”: không ủng hộ các biện pháp trừng phạt thương mại hay “đóng cửa” trung tâm tài chính London với người Nga; không khuyến khích bất cứ cuộc thảo luận nào (ví dụ tại NATO) về việc chuẩn bị triển khai lực lượng quân sự…
Tháng 8/2008 các nước phương Tây đã không làm gì được khi Nga đưa quân sang chiếm đống Abkhazia và Nam Ossetia, hai tỉnh thành thuộc chủ quyền của Gruzia. Xét tình hình hiện tại, hoàn toàn có khả năng, kịch bản đó hoàn toàn lặp lại ở Ukraine.
Chí Quân
