Tàu ngầm Mỹ USS Olympia đậu tại cảng Subic Freeport, phía tây Manila, hồi tháng 10/2012REUTERSTrong một cuộc phỏng vấn dành cho một đài truyền hình Philippines, Ngoại trưởng nước này Albert del Rosario cho biết là chính Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã xác nhận việc Hoa Kỳ có kế hoạch nói trên để giúp đồng minh, điều mà Manila hết sức hoan nghênh.
« Theo tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter, Hoa Kỳ đang xem xét việc triển khai tại Philippines nhiều loại thiết bị tiên tiến – không quân, hải quân, thiết bị giám sát biển – và kế hoạch này vừa mới được Bộ trưởng Carter phác họa gần đây. »
Ngoại trưởng Philippines còn cho rằng lực lượng Mỹ tại Philippines cũng sẽ được tăng cường vì cần phải có người để vận hành các loại thiết bị tối tân đó, cho dù quy mô sự hiện diện của Mỹ chưa rõ.
Đối với ông Del Rosario, đây là lần đầu tiên mà phía Philippines được nghe nói về kế hoạch của Mỹ, mới chỉ được tiết lộ « cách nay vài ngày ». Do việc đây là một kế hoạch do phía Mỹ chủ động, Manila sẽ tìm hiểu thêm chi tiết.
Theo Ngoại trưởng Philippines, ông sẽ công du nước Mỹ trong hai tuần lễ tới đây, với trong tâm là « Thảo luận về Biển Tây Philippines (tên Philippines gọi Biển Đông) và vấn đề cải tạo đất (do Trung Quốc tiến hành) ». Ông Del Rosario cho biết là dĩ nhiên ông sẽ phải tiếp xúc với các nghị sĩ Mỹ vì họ « là người nắm hầu bao về việc chi viện cho Philippines ».
Cho dù cần đến sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, sự hiện diện của lính Mỹ tại Philippines vẫn là một vấn đề gây tranh cãi tại nước này.
Thượng viện Philippines đã quyết định đóng cửa tất cả các căn cứ Mỹ tại Philippines vào năm 1991, nhưng 7 năm sau đã phải phê chuẩn Hiệp định cho phép quân đội Mỹ tiến hành tập trận thường xuyên ở Philippines. Mới đây, vào năm 2014, Washington và Manila đã ký Hiệp định Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) mở rộng quyền cho quân đội Mỹ tiếp cận các cơ sở quân sự của Philippines.
Trọng Nghĩa — RFI
