Lâu nay các cơ quan đoàn thể của tập thể người Việt hải ngoại chống Cộng, vận động cho tự do, dân chủ, nhân quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thường đấu tranh bằng vũ khí chánh trị. Nhưng rất ít thấy cuộc đấu tranh nào bằng pháp lý tuy rằng số luật sư gốc Việt bây giờ đã nhiều so với tổng số người Việt ở Tây Âu, Bắc Mỹ và Úc châu. Ra làm chánh trị, ra đấu tranh chánh trị, người luật sư là mẩu người thích ứng nhứt. Nhưng trong cuộc đấu tranh chánh trị cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN của tập thể người Mỹ gốc Việt, số luật sư gốc Việt xuất hiện chưa nhiều, nếu không muốn nói là quá ít. Trái lại, ở trong nước VN dưới thời CS, trong giai đoạn CS mở cửa cho đầu tư ngoại quốc vào đổi, người ta thấy giới luật sư dấn thân vào công cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN khá nhiều. Mà là hạng luật sư trẻ, giỏi nữa như Lê công Định, Lê thị Công Nhân, v.v.. là đằng khác. Quí vị luật sư này đấu tranh “trong lòng địch”,“bám thắc lưng địch mà đánh” nhưng vẫn kiên quyết đấu tranh.
Tiêu biểu như mới đây tuy trong nước CS Hà nội sẵn sàng áp dụng luật rừng khi ai dám đụng Đảng Nhà Nước vẫn đã có luật sư chuẩn bị phát động tố quyến, thu thập vật chứng, và nhân chứng để đấu với Trung tướng Công an Vũ Hải Triều, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục An ninh (Bộ Công an) tuyên bố đã chỉ đạo bộ phận kỹ thuật phá sập 300 báo mạng và blog cá nhân xấu, trong Hội nghị toàn quốc triển khai nhiệm vụ của các cơ quan báo chí Việt Nam năm 2010. Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ ngày 16/5/2010 gởi Ông Tướng Công An Chúa Tin Tặc này văn thư với lời yêu cầu, “Sau một tuần kể từ hôm nay mà tôi không nhận được thư trả lời của ông, điều này đồng nghĩa với việc ông công nhận thông tin “Trung tướng Vũ Hải Triều, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục An ninh – Bộ Công an tuyên bố đã chỉ đạo bộ phận kỹ thuật phá sập 300 báo mạng và blog cá nhân xấu là đúng sự thật!” TS Vũ : “tôi coi ông là loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng vì đã ngang nhiên hủy diệt Quyền Tự do Ngôn luận, Quyền Tự do Báo chí, Quyền được Thông tin của công dân được quy định tại Điều 69 Hiến pháp Việt Nam, thậm chí là tội phạm quốc tế nếu máy chủ của báo mạng và blog cá nhân nằm ở nước ngoài.”
Trong đấu tranh chánh trị, cây dao của bà già ăn trầu, biết sử dụng cũng thành vũ khí đấu tranh chánh trị. Luật sư dùng luật danh nghĩa chỉ có trên giấy tờ của CS để đấu lý với công an và toà CS, không phải để thắng hay thua mà để cho người dân thấy cái vô luật của CS, và không có gì phải sợ CS. CS không có công lý, không có chơn lý, họ chỉ dùng bạo lực, làm ngang nói ngược thôi. Ngay trong hàng ngũ luật sư, đối với các vụ kiện thụ nhiệm từ khách hàng, luật sư nhận bào chữa, thưa kiện đâu có nghĩa là được việc, không ai đòi hỏi, không có luật nào buộc luật sư bảo đảm thắng kiện. Những vụ kiện chánh trị, thường làm cho chánh nghĩa đấu tranh được quần chúng chú ý, một cách động viên tinh thần cho chánh nghĩa đấu tranh.
Ở trong nước, đồng bào sống trong rọ, CS áp dụng luật rừng mà có người, chức sắc tôn giáo, trí thức, dân oan còn dám tố cáo công an CS làm bậy. Như TS Cù Huy Hà Vũ tố cáo Tướng Công An làm tin tặc. Ở ngoài nước có tự do, dân chủ; luật pháp các nước người Việt định cư như ở Tây Âu, Bắc Mỹ, Úc châu rất nghiêm minh, luật sư gốc Việt quá nhiếu so với dân số cộng đồng gốc Việt. Chẳng những nhiều mà giỏi nữa, không ít người đạy ờ một vài trường luật danh tiếng quốc tế, làm thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ nữa. Thế mà chưa thấy vị luật sư gốc Việt hải ngoại nào dùng sở học và kinh nghiệm, dùng vũ khí pháp lý cho công cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN.
Kiện hình, kiện hộ, ở toà quốc tế không được thì toà nơi nạn nhân cư trú. Chuyện đó là chuyện của các luật sư quyền biến là nghề của luật sư. Số nạn nhân bị thiệt hại vật chất và tinh thần do đảng viên cán bộ, công an, quân đội đánh, giam quá nhiều, Tên họ kẻ bắt, người thả, giấy tờ bà con cô bác có đủ, còn giữ y nguyên. Những nạn nhân này nghèo không có tiền mướn luật sư và đóng án phí tụng lệ, nếu luật sư có tinh thần thương dân yêu nước, còn nghĩ đến nguồn cội tỵ nạn CS của gia đình cha me mình, có thề ứng trước hay nhờ đoàn thể đấu tranh nào giúp đỡ một số tiền, rồi sau đó thắng kiện lấy lại chung với thù lao như đã làm với các vụ kiện tai nạn lao động, xe cộ, v.v…
Có thể người trực tiếp đánh đập không có dịp ra ngoại quốc, nhưng những cán bộ đầu ngành như Vũ hải Triều, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục An ninh cao cấp có đi công du, có chuyển tài sản ra ngoại quốc. Nếu có hồ sơ một người nào đã thưa và khi một cán bộ cao cấp như vậy đi Mỹ, luật sư yêu cầu toà tống đạt trát cho đương sự. Thì coi như nhân vật CS ấy bối rối cỡ nào và những nhà đấu tranh ở ngoại quốc lên tinh thần cỡ nào. Mắt dân là thiên lý nhãn, người Việt hải ngoại sẽ cho biết những cán bộ đứng đầu nhà nước, chánh phủ như Nguyễn Minh Triết, Nguyển tấn Dũng, đầu ngành Quốc Phòng, Công an, v.v.. gởi lén tiền dấu ở đâu, mua tài sản ở đâu ở ngoại quốc, luật sư có thể nhờ toà bất động để bảo đảm có đủ phương tiện bồi thường. Với kiểu đó CS Hà nội bị “bế” nát hết, thành những đại tham nhũng.
Lâu nay người Việt đấu tranh quá nặng về chánh trị nên bị Hành Pháp, Bộ Ngoại Giao, Bộ Ngoại Thương hy sinh quyền lợi chánh trị của Mỹ cho quyền lợi kinh tế của Mỹ; do đó kết quả đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN không nhiều trừ những lời nói nghe cho vui tai của các chánh khách Mỹ. Phương ngôn Việt có câu, “con hơn cha nhà có phước, sau hơn trước đất nước có phần.” Thành phần luật sư gốc Việt khá nhiều là thành phần thích hợp nhứt để làm chánh trị. Luật sư là người hiện thời có thể kết hợp thủ tục pháp lý đấu thẳng với cán bộ CS vi phạm luật hình hộ trong nước. Đồng bào trong ngoài nước bị CS gây thiệt hại tinh thần và vật chất; cả một quốc gia VN Cộng Hoà bị CS Hà nội vi phạm Hiệp định Paris, xua quân cưỡng chiếm Miền Nam – đang chờ luật sư.
Vi Anh