Quyết định của Hoa Kỳ bình thường hoá quan hệ với Cuba sau hơn nửa thế kỷ đang nhận được phản ứng lẫn lộn. Nhiều người đồng ý với Tổng thống Barack Obama rằng xa lánh Cuba là một đường lối đã lỗi thời gây thất bại cho việc thúc đẩy các quyền lợi của Hoa Kỳ. Phe chỉ trích thì cho rằng bình thường hoá quan hệ với Cuba sẽ ủng hộ cho chế độ độc tài cộng sản của nước này. Thông báo hôm qua của Tổng thống Obama trùng hợp với việc hai nước trao đổi tù nhân bị giam giữ về tội làm gián điệp.
Hôm qua, cộng đồng Mỹ gốc Cuba ở Miami xôn xao sau khi Tổng thống Obama loan báo những thay đổi trong chính sách của Hoa Kỳ đối với Cuba:
“Qua những thay đổi này, chúng ta có ý định tạo dựng nhiều cơ hội hơn cho dân chúng Mỹ và Cuba, và bắt đầu một chương mới giữa các quốc gia ở châu Mỹ.”
Một số người đã bỏ trốn khỏi Cuba của ông Fidel Castro để sang Hoa Kỳ lâu nay vẫn ủng hộ một chính sách cô lập chế độ cộng sản qua các biện pháp chế tài và các lệnh cấm du hành – cho dù điều đó có nghĩa là các thành viên gia đình họ không thể vượt qua quãng đường dài 170 kilomet ngăn cách giữa đảo Key West ở cực nam của tiểu bang Florida và thủ đô La Habana của Cuba. Một người Mỹ gốc Cuba nói:
“Đây là một sự phản bội hơn 50 ngàn người đã chết trong chế độ Cuba. Nó là một sự phản bội đối với Cuba. Nhưng chúng tôi không lo ngại về Cuba nữa, chúng tôi lo ngại về Hoa Kỳ.”
Nhiều người khác lâu nay vẫn vận động cho việc bình thường hoá quan hệ giữa tổ quốc mới và đảo quốc quê hương của họ phát biểu:
“Tôi đồng ý với việc Cuba và Hoa Kỳ bang giao với nhau để họ có thể hiểu biết lẫn nhau.”
Quyết định của Tổng thống Obama nhận được một trong những lời tán đồng chân thành nhất ngày hôm qua từ phía nhân viên cứu trợ Hoa Kỳ Alan Gross, người được trả tự do hôm qua sau khi bị tù 5 năm ở Cuba. Ông Gross nói người dân Cuba không đáng bị ghét bỏ:
“Đối với tôi, người dân Cuba, hoặc đa số họ, hết sức tử tế, hào phóng và có tài. Tôi đau lòng khi nhìn thấy họ bị đối xử không công bằng chỉ vì hậu quả các chính sách hiếu chiến giữa hai chính phủ với nhau.”
Tại La Habana, một số cư dân hoan nghênh việc phóng thích hôm qua 3 người Cuba bị kết tội làm gián điệp ở Hoa Kỳ.
“Tôi nghĩ thực là một điều tốt đẹp khi ba người anh hùng đã bị làm tù nhân ở đế quốc Mỹ này đã trở về Cuba.”
Tổng thống Raul Castro của Cuba nói ông Obama có thể làm nhiều hơn nữa:
“Việc phong toả kinh tế, thương mại và tài chính đã gây ra đau khổ to lớn cho con người và nền kinh tế ở nước chúng tôi phải chấm dứt. Bất chấp việc các biện pháp phong toả đã được chuyển thành luật, tổng thống Hoa Kỳ có thể điều chỉnh việc áp dụng bằng cách dùng tới các quyền hành pháp của ông.”
Một hành động như thế sẽ vấp phải sự phản đối của nhiều người Mỹ gốc Cuba, kể cả Thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Florida Marco Rubio, người lên án mọi sự nới lỏng quan hệ với La Habana. Ông nói:
“Tất cả tác động của quyết định này là dành cho chế độ Castro, hiện đang kiểm soát mọi khía cạnh đời sống ở Cuba, cơ hội thao túng những thay đổi này để nắm quyền mãi mãi.”
Nhưng những lời khen ngợi bắt đầu tràn vào ngay sau khi có thông báo, nổi bật nhất là từ Venezuela và Toà thánh Vatican.
Kể từ khi Tổng thống Obama phục hồi việc đi lại hạn chế đến Cuba vào năm 2011, hàng trăm ngàn người Mỹ đã đi thăm đảo quốc này. Theo các biện pháp mới, Hoa Kỳ dự định mở lại đại sứ quán ở La Habana và nới lỏng đáng kể các hạn chế về du hành và thương mại trong những tháng sắp tới.
Zlatica Hoke
VOA: 18.12.2014
US-Cuba Relations to Normalize After 50 Years
Published December 18, 2014
The U.S. decision to normalize relations with Cuba after more than half a century is getting mixed reaction. Many agree with President Barack Obama that keeping Cubans at bay is an outdated approach that has failed to advance U.S. interests. Critics say normalizing relations with Cuba will endorse its authoritarian communist regime. Mr. Obama’s announcement Wednesday coincided with an exchange of prisoners the two countries held on spying charges. Zlatica Hoke has this story.
