Chúa Nhựt 1 tháng Chạp 2013, bắt đầu Mùa Vọng năm nay. Mùa Vọng bắt đầu bốn tuần lễ trước lễ Giáng Sanh. Mùa Vọng để hy vọng ngày Ánh sáng trở lại: bốn cây nến được đặt trên một bánh xe tượng trưng cho sự luân chuyển xoay vần của vủ trụ. Bốn ngọn nến được thắp sáng mỗi tuần một ngọn. Đến tuần thứ tứ là tuần trước lễ Giáng Sanh thì cả bốn ngọn đều được thắp sáng. Ngày nay bánh xe được thường được thay thề bằng một vành kết bằng lá cây, vành lá cây ấy cũng thường được treo trước cửa nhà để tiếp khách. Mùa Vọng là một lễ tập tục có trước thời Thiên chúa giáo của các Man dân vùng miền Bắc Âu châu. Mùa Vọng với các ngọn nến để đón mùa Xuân trở lại sau thời gian tăm tối của mùa Đông lạnh lẻo quá dài. Giáo hoàng Grégoire XIII (tên thật là Ugo Bunocompagni sanh tại Bologna, Ý đại Lợi năm 1554 mất tại Roma 1585), Giáo hoàng thứ 224, người sáng lập ra lịch grégorien là dương lịch hiện hành ngày nay, đã dùng lễ Vọng, tập tục của Man dân để làm lễ Vọng cho Giáo dân Thiên chúa giáo Âu châu và lấy ngày 25 tháng 12 làm Ngày Sanh của Jésus.
Lịch grégorien: Nhận thấy lịch đang được xữ dụng thời bấy giờ là lịch julien, xuất phát bởi Jules César Hoàng Đế La mã (tháng 2/44–tháng 3/44 trước Tây Lịch) có tháng bảy 31 ngày, tên gọi là July hay Julliet do chữ Jules; cũng như có tháng tám cũng 31 ngày gọi là August hay Août do Auguste (Caïus Julius Caesar Octavianus Augustus cháu của Jules César) Hoàng Đế La mã thứ hai (27 -14 trước TL), sai với thời gian thật sự, Giáo Hoàng Grégoire XIII bèn nhờ hai nhà bác học (Cardinal-Hồng Y Sirleto, và Giáo sư Clavius, nghiên cứu để lịch được đi đúng với thời gian vận chuyển của trái đất. Hai Ông nầy đề nghị bỏ hẳn « 10 ngày », sau ngày 4 tháng mười năm 1582 là ngày 15 tháng mười. Ngày nay, những quốc gia có Đạo Thiên chúa Giáo Chánh thống (Orthodoxe) như Hy lạp và Nga vẫn làm lễ Giáng Sanh, Phục Sanh, Tết duơng lịch của họ theo lịch Julien, trước những ngày lễ của lịch Grégorien được sử dụng trên toàn thế giới. Ngày Cách Mạng Tháng Mười Đỏ (1917) thật sự là tháng Mười Một, theo lịch của thế giới. Trên thế giới như vậy có nhiều những lịch khác nhau và những ngày lễ Tết khác nhau: Tết Dương lịch Grégorien, Dương lịch Julien, Tết Âm lịch Tàu, Âm lịch Việt, Tết Phật lịch (Lào, Thái, Miến Điện)… và Tết Congo cho những ai muốn khất nợ….
Tháng mười hai cũng là tháng của Mùa Vọng, nhưng Vọng nầy là Vọng mua đồ Ca-đô Nô-Ên, nghĩa là mơ mua hàng tặng nhau. Khổ nỗi năm nay, khủng hoảng kinh tế vẫn còn, vật giá tiếp tục leo thang, thuế má vượt sức chịu đựng, làm tê liệt các giấc mơ.
Tình hình Paris vừa qua, phức tạp lại càng phức tạp thêm, tháng 10 vừa qua một cuộc bầu cử ở một tỉnh lẻ biến thành một biểu tượng. Thành phố Grignoles một thành phố nhỏ ở miền Nam, với một ông thị trưởng thuôc Đảng Cộng sản Pháp, để ứng cử viên vào Hội đồng Huyện-Canton gốc Cực Hữu Front National-Mặt trận Quốc gia thắng đậm với gần 54% đối thủ phái hữu cổ điển, còn ứng cử viên phái tả, khỏi phải nói, bị hạ ngay vòng một. Nước Pháp đang trở mình, âu châu đang trở mình chuyển hướng qua cực hữu. Khủng hoảng kinh tế, măc dù các ứng cử viên các cuộc bầu cử hứa, vẽ, khen, chê, dân chúng Pháp dân chúng âu châu dù bấm bụng thắt lưng, nhịn ăn nhịn mặc, cũng vẫn chưa thấy ánh sáng ló dạng bên kia đường hầm tăm tối. Phái tả cầm quyền sa lầy trong khủng hoảng kinh tế triền miên đang làm quần chúng bất mãn. Biết rằng khủng hoảng là tình hình chung của cả thế giới, biết rằng cả Âu châu lẫn Mỹ châu vẫn chưa thoát nạn thất nghiệp, vẫn phải thắt lưng buộc bụng khắc khổ, nhưng nhìn thấy ông Tổng thống, ông Thủ tướng nói hoài không giài quyết được tình hình, nhìn thấy phe đối lập phái hữu kìa trước cầm quyền chả khá gì, nay ra làm đối lập cũng chẳng ăn nhậu gì chỉ cón cái mồm phản đối nên thiên hạ bỏ phiếu cho Cực hữu. Cực hữu chắc cũng không hơn gì nhưng, hứa sẽ bế môn tỏa cảng, ra khỏi Liên Âu, một mình một chợ nhà ai nấy ở, đuổi dân ngoại quốc, dành công ăn việc làm cho dân thuần tây, thuần da trắng… ! (cái cũng lạ là anh em người Việt ta ở Pháp cũng rất dân tộc, rất hữu phái, rất quốc gia …Tây, cũng ghét Rệp, ghết Đen, ghét Rôm, ghét Tàu, ghét dân tỵ nạn lậu không giấy tờ, ghét dân da mầu sống ở banlieue-khu vòng đai thành phố Paris, quên rằng mình cũng là dân ở đậu, cũng là gốc tỵ nạn.
Thấy chuyện người lại nhớ đến chuyện ta, người Việt Nam Hải ngoại cũng vậy, ai cũng nói thương nhau, ai cũng nói Đoàn kết để đi tìm một đường đấu tranh đối lập với Nhà cầm quyến cộng sản bên Việt Nam, nhưng khi mở cửa ra tìm người để liên kết thì rất khó khăn. Không chơi với người nầy vì nó thiếu thâm niên công vụ, không chơi với kể kia vì không phải là một nhà đấu tranh kỳ cựu, không phải…phe ta. Nhưng nếu cần thâm niên thì lại thiếu sức khỏe (vì quá lão)… Thâm niên, thành tích, lão thành là cái bó, cái bệnh của các thành phần chánh trị Việt Nam Hải ngoại ngày nay. Những Đảng phái đối lập cùa người Việt Nam hải ngoại không ngồi lại được với nhau vì ai cũng cho mình là đúng cả. Toàn là người mù sờ voi, nhưng ai cũng cho con voi của mình mới thật sự là con voi, và chê các con voi khác.
Khủng hoảng: Paris và nước Pháp vẫn bị khủng hoảng kinh tế, ngành xe hơi vẫn không bán được, vẫn ế ẩm dài dài. Hàng loạt các ngành nghề tiếp tục la làng xin nhà nước phải ra tay cứu độ, cái gì cũng nhà nước, cả vùng Bretagne với thủ phủ Rennes, đang bị khủng hoảng ngành nuôi heo, giết heo bán heo xập tiệm, làm sao đây? cả vùng nông nghiệp chuyên ngiệp nuôi heo, ngành nuôi heo hại môi trường đến nổi cả vùng Bretagne bị chất nước bẩn nuôi heo phá hoại, bãi biển hằng năm bị rong lạ, rong độc phá hoại cũng do chất thải của heo, ngày nay ngành heo xập tiệm vì heo Bretagne sản xuất giá thành quá cao. Ngành nông nghiệp Bretagne cũng nuôi gà kỷ nghệ, ngành gà cũng xập tiệm, gà Bretagne cũng xập tiệm. Chánh phủ sẽ bỏ tiền cứu nghành chăn nuôi Bretagne. Bỏ tiền vào để cứu ngành xe hơi, nhưng xe hơi vẫn mắc, và Ngân hàng không cho vay tiền để mua xe thì cũng huề. Ngân hàng cũng muốn cho vay như ngặt một nỗi là vì việc làm hạn chế người đi vay có cơ bị sa thải thì làm sao trả nợ mua xe được. Nạn thất nghiệp tuy đã ngưng tăng từ tháng mười nầy, nhưng nạn thất nghiệp vẫn cao, 3 triệu người thất nghiệp, trong khi ấy nhiều ngành nghề không tìm được công nhơn. Nghề nhà hàng là một nghề tìm công nhơn rất khó, thức khuya, làm ngày lễ. Tuổi trè sanh viên Pháp cũng lạ, ở Pháp không chịu đi làm nghề chạy bàn, nhưng sẳn sàng qua Luân đôn chạy bàn. Có lẽ chạy bàn ở Luân đôn nói tiếng Anh, le lói hơn, bớt khổ hơn chăng?
Tháng mười hai cũng là tháng bắt đầu mở cửa các Nhà Ăn của Tấm lòng (Les Restaurants du Coeur), Phong trào nầy do Cố Tài tử Coluche thành lập năm 1985. Coluche năm ấy mong phát 200,000 bửa ăn mỗi ngày cho những ngưòi nghèo. Năm ngoái mới ngày đầu mà đã có hơn mòi hơn 10% đối với năm trước. Khủng hoảng tài chánh biến thành khủng hoảng kinh tế nay có cơ biến thành khủng hoảng xã hội. Từ ngày mở cửa đến nay (tháng 12 / 1985) đến nay đã phân phát được 1 tỷ bửa ăn rồi. Kinh khủng !
Tháng mười hai, luật nhà cửa là một Nhân quyến bắt đầu (Droit au logement). Từ nay một người không có nhà ở có quyền kiện chánh phủ không lo nhà cửa cho mình. Chừng nào những nước chậm tiến cò một cái Luật đầy Nhơn đạo nầy. Và Việt nam?
Tháng mười hai cũng bắt đầu vói những cuộc biểu tình có tính cách đấu tranh quyền lợi nghiệp đoàn: giáo chức, xe hỏa, hảng máy bay. Với tháng 12, trời đất Paris và nước Pháp trở lạnh ! Mưa ẩm, tuyết, lạnh, mùa Đông thật sự đã đến rồi. Âu Châu cũng như thế giới đang bị đông lạnh, Khủng hoảng kinh tế do khủng hoảng thị trường, do mãi lực kém, nên thị trường xuống. Mà thị trường xuống làm sản xuất xuống. Do tồn kho ế động các hảng xưởng phải nghỉ làm, các hảng xưởng phải ngưng hoạt động mỗi tháng một tuần. Thợ thuyền nghỉ không ăn lương một tuần, thế là mãi lực càng xuống, mãi lực càng xuống thị trường càng kém … và cứ thế bộ máy khủng hoảng càng khủng hoảng.
Và mùa Vọng ở Mỹ dân chúng hy vọng Tổng thống Barack Obama sẽ làm cái gì mới lạ để cứu nước Mỹ, hiện tượng Shutdown vừa qua ở Mỹ cũng là một bài học cho dân chánh trị thế giới. Ở Pháp và ở Âu châu dân chúng hy vọng vào những chánh sách các nhà nước để cứu các Hảng xưởng đang gặp khó khăn.
Và cũng trong không khí mùa Vọng, vọng những ngày lễ, ngày vui cuối năm: các cửa hàng vẫn bình thản mở cửa chào hàng, sửa soạn lễ Giáng Sanh và Tết tây, các thành phố đốt đèn sáng trưng, các cây NôÊn treo đèn kết tụ trên các ngã phố. NôÊn sắp đến đem lại lòng tin một cái gì đổi mới. Các cửa hàng ăn uống đang lo quảng cáo những menu cho những buổi ăn đêm Nô Ên và đêm Giao thừa, bình thản như mọi năm
Và Việt Nam? Mùa Vọng năm nay không có ông Giáp. Bốn cây cột trụ xây căn nhà Công sản Việt Nam để cướp chánh quyền trong tay ông Bảo Đại, hạ bệ nhà Nguyễn xây nhà Cộng sản, Minh, Đồng, Chinh, Giáp, nay với ông Giáp vừa mất là đã lật xong một trang sử đầy bí ẩn và máu lữa. Bốn cột trụ đã sập, một cây còn còn được ướp để vô lăng mặc dù càng ngày càng là đồ dởm, sáp và nhựa thay da thịt đã thúi rữa. Bốn cây cột sập thi e rằng Nhà Cộng sản chắc cũng sắp sập đây !
Khủng hoảng và mùa Vọng, là những câu mở đầu những cuộc nói chuyên của suốt tháng nầy. Khủng hoảng và Mùa Vọng cũng bắt đầu đi sang năm mới. Năm mới, năm 2014, năm mới, năm con Ngựa lại tới. Lại có dịp thiên hạ bàn đến Mã đề và Dương cước, móng ngựa và cẳng dê. Cứ phải 12 năm một “vận thì anh hùng” mới tận. Nhưng ai là anh hùng đây? Vì sấm của người Việt chắc chắn anh hùng là người Việt rồi. Có ông tướng Giáp mà người Cộng sản Việt Nam tôn lên làm anh hùng. Anh hùng Điện Biên ư ? nướng bao tuổi trẻ thanh niên vào một cuộc chiến kỳ quái, vô ích, vì thằng Tây đã trả Độc lập cho ông Bảo Đại rồi thì oánh Tây làm gì? Anh hùng chống Mỹ ư?, đuổi Mỹ đi rồi, để rước Tàu vào thì cũng công dã tràng. Anh hùng cai đẻ đặt vòng xoắn ư?, quản trị cái chuyện vợ chồng, ông Tướng cũng không cấm được dân Việt Nam sẽ gặp nạn nhân mãn, đã nghèo, đã đói mà gập nạn con đùm con đế thì bán vợ (gả cho Tàu cho Hàn, cho Nhựt, cho Mã lai Nam Dương Ấn độ ), đợ con ( xuất khẩu lao công làm nô lệ, trai thì ở đợ, gái thì làm điếm). Anh hùng cách mạng ư ? bắt đầu cuộc Cách mạng, trong những ngày nổi dậy chống Pháp vào thánh 12 năm 1946, ông thủ tiêu toàn bộ các địch thủ những người yêu nước chống Pháp nhưng không Cộng sả như ông , Đại Việt hay Việt Nam Quốc Dân Đảng… Anh hùng quân đội Nhân dân ư? ông đã nướng binh khi đánh giặc, khi bắt tù binh ông cũng xơi tái những tù binh Pháp. Anh hùng quân đội gỉải phóng miền Nam ư, Tết Mậu Thân quân đội giải phóng đã đập đầu, chôn sống 5000 thường dân vô tội bất kể là ngoại kiều, y sĩ hay giáo chức thương buôn …Ông Giáp chỉ là một loại anh hùng đầy tội ác. Nay ông chết trước vận năm ngựa mã đề. Ai là người anh hùng đây ? để năm tới câu sấm nầy ứng vào đây? Hay cả dân tộc Việt Nam, anh hùng, đánh Tây đuổi Mỹ, giải phóng dân tộc đang bị Tàu chiếm thì với câu sấm mã đề dương cước, hai năm tới dân Việt ta xập tiệm chăng?
Hồi Nhơn Sơn Mùa Vọng 2013
Viết để Vọng Năm Mã.
TS. Phan Văn Song