Điều không thể chối cãi là nhân loại chứng kiến ngày có thêm nhiều “cường quốc vũ trụ” ra đời. Lúc trước chỉ có Mỹ và Nga, sau đó là Châu Âu và bây giờ là thêm Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và một số quốc gia khác. Giấc mộng hãi hùng của nhân loại là khi nhiều cường quốc cứ bắn phóng hỏa tiễn hay vệ tinh các thứ vào vũ trụ, quỹ đạo của Địa Cầu chẳng bao lâu sẽ đầy “rác vũ trụ” và đây sẽ là mối hăm dọa rất lớn cho các con tàu phi hành không gian sau này, đặc biệt là loại tàu có người điều khiển bên trong.
Nhà khoa học Nicolas Johnson, Giám đốc chương trình Orbital Debris Program Office của NASA, lo âu về tình trạng gọi là “hội chứng Kessler”, theo tên của người bạn của ông, Donald Kessler, người đã mô tả việc này vào đầu thập niên 1970, theo đó quỹ đạo trở nên quá chật chội và hai vật thể không gian, hai vệ tinh hoặc một hỏa tiễn và một vệ tinh, lao vào nhau với vận tốc 20,000 dặm/giờ.
Cuộc đụng chạm khủng khiếp sẽ làm hai vật thể bùng nổ và hàng trăm, hàng ngàn mảnh vụn phát sinh, một mảnh vụn lại đụng vào một vệ tinh khác, thế là hàng ngàn mảnh vỡ mới xuất hiện. Khác với một tai nạn trên mặt đất, các mãnh vỡ này tiếp tục trôi lang thang trong quỹ đạo, trở thành nguyên nhân cho những tai nạn khác!
Đó không còn là lý thuyết, mà chuyện có thực đã xảy ra. Ngày 10 tháng 2 năm 2009, thế giới chứng kiến tai nạn va chạm đầu tiên trên vũ trụ, khi một vệ tinh đụng vào một vệ tinh Nga đã không còn sử dụng, tạo ra khoảng 2,000 mảnh vụn lớn trôi lang thang trên quỹ đạo, cách Siberia khoảng 500 dặm theo chiều thẳng đứng.
Tháng 12 năm 2009, NASA và Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ tổ chức một hội nghị quốc tế với đề tài làm sao dọn dẹp “rác không gian”. Rác không gian cổ xưa nhất chính là vệ tinh Vanguard 1 của Hải Quân Mỹ, được phóng lên quỹ đạo năm 1958 và nay đã là một vật thể chết trôi vô định.
Ngay từ năm 2007, Liên Hiệp Quốc đã ra thông báo các biện pháp phòng ngừa, như các động cơ của hỏa tiễn khi bay hết đường phóng phải cạn sạch nhiên liệu, đề phòng chúng nổ thình lình, hay cấm các cường quốc dùng những vệ tinh không còn sử dụng là mục tập dợt bắn hỏa tiễn, một chuyện mà Trung Quốc làm cách đó có vài tháng!
Thế nhưng các va chạm sẽ không tránh khỏi, mặc dù nhân loại có cố gắng đến mấy. Johnson cho là trong vòng 50 năm tới, cứ 5 năm lại xảy ra một tai nạn va chạm lớn trong vũ trụ!
Hiện đã có tới 11,500 vật thể có đường kính lớn hơn 4 inches trôi lang thang trên quỹ đạo thấp và khoảng 10,000 vật thể nhỏ hơn trôi trong quỹ đạo cao (khoảng 36,000 dặm trở lên)
Nhiều biện pháp đang được đề ra để tránh thảm họa cho các nhà du hành vũ trụ trong tương lai, như một loại vệ tinh dùng lưới đi thu nhặt các mảnh vụn giống như xe rác mà bạn thường thấy mỗi tuần, sau đó dem thả chúng trong bầu khí quyển để chúng cháy tiêu khi tiếp xúc với khí quyển.
Một biện pháp khác là dùng tia laser hủy diệt các vật thể bay lang thang, nhất là các rác rưởi nhỏ, chỉ có đường kính vài inches, nhưng vẫn có thể gây ra nguy hiểm vì vận tốc va chạm quá lớn của chúng.
Một kỹ thuật thứ ba là dùng “mạng lưới nam châm” để hút các mảnh vỡ và đưa chúng xuống bầu khí quyển để sự va chạm sẽ đốt cháy chúng, nhưng Jonhson cho là đưa mạng lưới bằng chất foam (bọt) rộng đến 1 dặm lên vũ trụ để hút các rác rưởi, quả là chuyện không dễ dàng!
Hồng Quang [Nguồn: National Geogarphic]
