Tập Cận Bình: đổi mới hay bảo thủ?

   

Tập Cận Bình, Nguồn: AFP/Getty Images

Sự nghiệp của Tập Cận Bình trong đảng có những nét đáng chú ý: không dính líu đến tham nhũng, và có lẽ vì học được tấm gương tày mẹt của cha nên không ai biết khuynh hướng chính trị (thuộc khối bảo thủ hay theo tiến bộ) của họ Tập, một đảng viên kín miệng.  

Khi Hồ Cẩm Đào lên nắm quyền đã đổi Tập Cận Bình về làm Bí thư và Thống đốc tỉnh Chiết Giang (Zhejiang). Thời gian này Tập Cận Bình đã phát triển Chiết Giang thành môt tỉnh có nền kinh tế năng động nhất Trung Quốc. Kinh nghiệm ở chính quyền cấp tỉnh cho giới quan sát nhìn Tập Cận Bình như một người phù doanh nghiệp. Tập Cận Bình cũng đã từ tham dự Hội nghi kinh tế thượng đỉnh tại Davos, Switzerland (World Economic Forum, WEF) và được giới thương gia quốc tế nể trọng. Ngay cả Henry Paulson, Bộ trưởng Tài chánh Mỹ (thời TT George Bush) đã nhận xét Tập Cận Bình, “là người biết đường đi đến đích.” Victor Shih, giáo sư chính trị Trung Quốc ở Đại học Northwestern University, nói Tập Cận Bình là một ứng viên dung hoà, là một “thái tử” sẵng sàng bảo vệ quyền lợi của chế độ. Tập Cận Bình được lòng cả hai phe – Hồ Cẩm Đào và phe của Giang Trạch Dân, đối thủ của Hồ.  

Chính nhờ kín miệng, mà Tập Cận Bình được đưa về làm Bí thư tỉnh uỷ Thượng Hải thay cán bộ tiền nhiệm bị cách chức vì tham nhũng; vài tháng sau Tập được chọn vào Bộ chính trị. Đến cuối năm 2007, từ một đảng viên ít được ai biết đến, bây giờ Tập Cận Bình là đảng viên cao cấp nhất có thể thay Hồ Cẩm Đào làm Chủ tịch TQ.  

Trước khi Tập Cận Bình cất cánh trong sự nghiệp chính trị thì dân Trung Quốc biết đến Cận Bình là chồng của một ca sĩ dân ca nổi tiếng Bành Lệ Viên (彭丽媛 Peng Liyuan). Lệ Viên sinh năm 1962, kém Cận Bình 9 tuổi, là vợ đời thứ hai. Hai người có một con gái 15 tuổi tên Xi Mingze.  

Bành Lệ Viên vào quân đội từ khi 18 tuổi và là một ca sĩ của đoàn ca múa thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân. Tốt nghiệp Cao học Âm nhạc, sự nghiệp ca múa cùa Bành Lệ Viên thăng tiến nhanh một phần nhờ khả năng trình diễn những bản nhạc mà Qian Gang, chủ nhiệm tờ Southern Weekend, một tờ báo ở miền Nam TQ được xem là tiến bộ nhất, cho là những ca khúc chính trị (gequ zhengzhi, 歌曲政治). Một thí dụ là “On the Sunny Road” bài hát trong đó những câu như, Scientific development and harmony, Guide China to brighter shores (“Phát triển khoa học và xã hội hài hoà sẽ đưa Trung Quốc đến bến bờ xán lạn”). Dĩ nhiên, “Phát triển khoa học” và “xã hội hài hoà” chính là dấu ấn của Hồ Cẩm Đào. Những ca khúc chính trị đó đã trở thành đồ cổ của thời đại độc tài còn sót lại.  

Không như quần chúng ở các quốc gia tây phương, chuyện đời sống riêng tư của giới lãnh đạo quốc gia là chuyện rất đời thường, tại Trung Quốc, có lẽ đây là một hiện tượng mới khi báo chí đưa tin và bàn luận đến vợ chồng Tập Cận Bình – Bành Lệ Viên với nhiều chi tiết chưa thấy; Bành Lệ Viên có lần đã vượt 250 dặm đem chăn bông làm khâu tay cho Tập Cận Bình ngủ ấm. (Wu Nam, “China’s Top Political Couple Has a Love Story, Too,” California News Service.) Đặng Tiểu Bình, Giang Trạch Dân ít khi nào để vợ xuất hiện trước công chúng và không khi nào để họ liên đới đến chính sự Trung Quốc. Vợ của Hổ Cẩm Đào cũng thế, chỉ xuất hiện trên màn hình trong những cuộc tiếp đón ngoại giao. Giang Thanh, vợ Mao Trạch Đông, là một ngoại lệ.  

Năm 2007, trên chinanews.com, Bình Lệ Viên cho biết lần đầu tiên thấy Tập Cận Bình bà thất vọng vì Tập Cận Bình quá quê mùa và đã quá già nhưng đã đổi ý khi Tập hỏi đến những kỹ thuật hát khác nhau, “anh ấy có con tim chất phác nhưng rất lại thâm trầm, sâu sắc.” 

Trung tướng Bành Lệ Viên Nguồn: jameswongwingon-online.blogspot.com

Chính trị Trung Quốc sẽ thay đổi ra sao, dân chủ đến cỡ nào nếu Tập Cận Bình thực sự nắm chính quyền vào năm 2012 chưa ai rõ, nhưng chắc chắn bộ lãnh đạo mặt Trung Quốc sẽ thay đổi với vợ chồng Tập Cận Bình và Bành Lệ Viên.