Ông David Shear, người được Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm làm Tân Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, hôm qua cho hay, Mỹ ‘đang theo dõi chặt chẽ tình hình’ liên quan tới bản án 7 năm tù giam đối với luật sư Cù Huy Hà Vũ, và vụ bắt giam hai nhà bất đồng chính kiến sau đó. Trong buổi điều trần để xem xét chuẩn thuận ông Shear tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ hôm 6/4, giới chức hiện là Phó Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ nói ông muốn tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực với Việt Nam, điển hình là giáo dục, kinh tế và quân sự, nhưng đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục ‘thúc ép’ Hà Nội tôn trọng nhân quyền.
Tân đại sứ nói quá trình hợp tác của hai nước hiện đã ‘lên tới mức khó mà có thể tưởng tượng được chỉ vài năm trước’. Hình: Nguyễn Trung
Nhà ngoại giao kỳ cựu cho biết ông theo dõi các sự kiện xảy ra ở Việt Nam gần đây, nhất là vụ luật sư Cù Huy Hà Vũ bị kết án 7 năm tù giam vì ‘tuyên truyền chống phá nhà nước’.
Ông Shear lặp lại tuyên bố hôm 5/4 của Bộ Ngoại giao Mỹ, ‘thúc giục chính phủ Việt Nam thả ngay lập tức ông Cù Huy Hà Vũ và tất cả các tù nhân lương tâm khác’.
Ông cũng nêu lên trường hợp hai nhà bất đồng chính kiến khác mới bị bắt sau phiên xử luật sư Vũ là Phạm Hồng Sơn và Lê Quốc Quân, đồng thời cho biết ‘đang theo dõi chặt chẽ’ tình hình.
Trong khi đó, hôm 5/4, Hà Nội tuyên bố Hoa Kỳ ‘can thiệp vào công việc nội bộ’ và nhấn mạnh ‘không có cái gọi là tù nhân lương tâm ở Việt Nam’.
Trong phiên điều trần với sự chủ tọa của Thượng nghị sĩ có nhiều duyên nợ với nước Việt, ông Jim Webb, ông Shear còn cho hay, nếu được Thượng viện chuẩn thuận, ông sẽ ‘làm việc chặt chẽ với Quốc hội để thúc đẩy quyền lợi của Mỹ ở Việt Nam’.
Nhà ngoại giao kỳ cựu cũng nói quá trình hợp tác của hai nước hiện đã ‘lên tới mức khó mà có thể tưởng tượng được chỉ vài năm trước’.
Ông Shear nêu ra một loạt các lĩnh vực hợp tác với Việt Nam mà ông dự tính sẽ tiến hành trong nhiệm kỳ tại Hà Nội.
Thượng nghị sĩ Jim Web chủ trì buổi điều trần xem xét việc chuẩn thuận ông David Shear. Hình: Nguyễn Trung
Ông nói: ‘Nếu được chuẩn thuận (làm đại sứ), tôi sẽ tiếp tục tăng cường sự tham gia (của Hoa Kỳ) trong các lĩnh vực như an ninh khu vực, vấn đề không phổ biến vũ khí, thực thi luật pháp, y tế, biến đổi khí hậu, khoa học và công nghệ’.
Theo Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội, từ con số vài trăm triệu đôla hơn 10 năm trước, thương mại hai chiều năm 2010 tăng lên hơn 18 tỷ đôla, và hiện có hơn 10 nghìn sinh viên Việt Nam theo học ở Mỹ.
Ông nói: ‘Hiện vẫn còn có quan ngại sâu sắc về việc bỏ tù những người bất đồng chính kiến, tình trạng giới hạn báo chí và Internet, cũng như việc sách nhiễu các tổ chức tôn giáo’.
Trong cuộc phỏng vấn dành riêng cho Ban Việt Ngữ, Đài VOA, trước khi rời Việt Nam, người tiền nhiệm của ông Shear, cựu đại sứ Michael Michalak cũng nói rằng nhân quyền là một trong các thách thức mà hai bên ‘cần phải nỗ lực hơn nữa để giải quyết’.
Trong phần trình bày của mình, ông Shear đã cho biết sẽ liên hệ chặt chẽ với cộng đồng người Mỹ gốc Việt vì ‘họ đóng một vai trò quan trọng trong mối bang giao giữa hai quốc gia’.
Ông cho rằng quan điểm mà Ngoại trưởng Hillary Clinton nêu ra hồi năm ngoái tại Hà Nội, về quyền lợi quốc gia của Hoa Kỳ trong việc giải quyết tranh chấp ở vùng biển này, ‘có tác dụng’, khi Trung Quốc và ASEAN đã tiến hành hai tới ba cuộc họp để bàn thảo giải pháp.
Trả lời trước Ủy ban An ninh và Kinh tế Trung – Mỹ tại Hạ viện Hoa Kỳ hồi năm 2010, nhà ngoại giao kỳ cựu thông thạo tiếng Hoa từng nhấn mạnh rằng Washington muốn Bắc Kinh ‘hòa hợp’ với các nước láng giềng, vì điều đó ‘hỗ trợ cho các quyền lợi của Hoa Kỳ’.
Ông Shear đảm nhận chức Phó trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương từ năm 2009.
Tổng thống Barack Obama thông báo đề cử ông vào chức vụ Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam hồi cuối năm ngoái.
Nếu được Thượng viện chuẩn thuận, ông Shear sẽ là vị Đại sứ thứ 5 nhận nhiệm vụ tại Hà Nội kể từ khi hai quốc gia bình thường hóa quan hệ.
Nguyễn Trung [Nguồn VOA]
