Hàng triệu hạt cát được công phu kết nối trên một nền bằng phẳng trong nhiều ngày để tạo nên bức tranh cát tuyệt đẹp. Khi hoàn tất, để biểu tượng hoá tính tạm thời của những gì hiện hữu, những hạt cát màu được gom lại và đổ vào con sông hoặc dòng suối gần đó để nước chuyển tải khả năng chữa bệnh đi khắp thế giới.
Nghệ thuật cát Tây Tạng gọi đó là dul-tson-kyil-khor, nghĩa là “vòng tròn bột màu” (mandala of colored powders, vòng tròn tượng trưng tôn giáo của vũ trụ).
Nghệ thuật cát Phật giáo Tây Tạng
Biểu tượng tổng thể
Theo truyền thống, các tín đồ Phật giáo Tây Tạng (Tibetan Buddhists) dùng vòng tròn cát để giúp thiền trong các nghi lễ tôn giáo.
Chủ đề của tranh cát Tây Tạng được biết ở Sanskrit như một vòng tròn, hoặc là biểu đồ vũ trụ (cosmogram), có nhiều dạng. Vòng tròn biểu hiện nơi tưởng tượng được chiêm ngưỡng trong khi thiền (meditation). Mỗi khách thể trong đó đều quan yếu, biểu hiện một phương diện khôn ngoan hoặc nhắc nhớ người thiền về một quy luật hướng dẫn. Mục đích của vòng tròn là giúp biến hình trí tuệ bình thường thành trí tuệ được giác ngộ (enlightened) và giúp chữa bệnh. Mỗi hệ thống có một vòng tròn riêng, và như vậy mỗi hệ thống biểu hiện một phương pháp hiện hữu và tâm linh.
Quá trình tạo vòng tròn cát
Tạo tranh cát hình tròn bắt đầu bằng một nghi lễ khai mạc, trong đó các tu sĩ (lama) dâng cúng vị trí đó và phát huy các năng lực điều thiện. Các tu sĩ tụng kinh và múa trong y phục lộng lẫy.
Các tu sĩ khởi công bằng cách phác hoạ vòng tròn trên nền gỗ, có thể mất cả ngày. Những ngày tiếp theo sẽ thấy lớp cát nhuộm màu, được làm bằng cách đổ cát ra từ những chiếc phễu truyền thống gọi là chak-pur. Mỗi tu sĩ cầm một chak-pur trong một tay trong khi chạy một que kim loại trên bề mặt được mài giũa. Độ rung làm cho cát chảy ra như chất lỏng.
Kế đến, bắt đầu từ giữa và xoay ra ngoài, các tu sĩ dùng phễu kim loại đổ hàng triệu hạt cát nhuộm màu thành những hình tỉ mỉ. Cát ở Đại sảnh Thành phố Manchester được mài ra bởi cẩm thạch từ Nam Ấn. Các chất phổ biến khác được tán từ hoa, cỏ và các loại hạt. Ngày xưa người ta dùng bột tán từ đá quý.
Theo truyền thống, hầu hết các vòng tròn cát đều bị phá không lâu ngay sau khi hoàn thành. Làm vậy là ẩn ý rằng cuộc đời mau qua, chỉ là tạm bợ. Cát được thu lại và đổ vào thùng, để hoàn thành chức năng chữa bệnh, một nửa được phân phát cho những người đến xem, phần còn lại được chuyển tới đổ vào con sông gần đó. Dòng nước sẽ mang “phước lành chữa bệnh” ra biển, và từ đó sẽ chuyển đi khắp thế giới để chữa bệnh cho cả hành tinh.
Trầm Thiên Thu
