basket of deplorables
Ðáng lẽ, ứng cử viên Hillary Clinton nên học Thủ Tướng Angela Merkel của Cộng Hòa Liên Bang Ðức…
Ngoài chuyện Hillary xuýt té tại New York trong lễ tưởng niệm nạn nhân vụ 9.11 – nhờ đó mà tám tiếng sau thiên hạ mới biết là bà bị sưng phổi, phải uống trụ sinh và bị thuốc hành nên đã thoát hài lên xe – hôm Thứ Sáu mùng 9, bà bị vạ miệng khi gọi phân nửa những người ủng hộ đối thủ Donald Trump là “nằm trong cái giỏ đáng trách” (basket of deplorables) với hàng loạt thậm từ còn đáng trách hơn vì mang nội dung nhục mạ.
Gần hai ngày sau, Hillary mới ngỏ lời xin lỗi thì dư luận đã lại ngó vào tình trạng sức khỏe của bà với nhiều câu hỏi khác về lòng ngay thật của một chính khách chưa hề nổi danh thành thật…
Số là hôm mùng 7, tại Ðức, đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo CDU của Thủ Tướng Merkel bị một vố nặng, về hạng ba trong một cuộc bầu cử tại quản hạt Mecklenburg-Vorpommern của bà: không chỉ thua đảng Dân Chủ Xã Hội SPD mà còn thua đảng “Giải Pháp Khác Cho Ðức.” Ðảng Alternative für Deutschland AfD mới xuất hiện ở ngoài rìa của hữu phái với chủ trương quốc gia, nghi ngờ Âu Châu và chống di dân mà lại chiếm hạng nhì với 20.8% số phiếu từ cả hai cánh tả hữu. Cuộc bầu cử địa phương không dẫn đến thay đổi lớn, nhưng cho thấy mức độ thất nhân tâm đáng ngại của đảng CDU, bà Merkel và cả đảng SPD trong liên minh cầm quyền.
Ðiều đáng chú ý, và Hillary lẫn nhiều người bên Mỹ đáng học, là hôm sau Thủ Tướng Merkel nói rằng không nên trách dân bỏ phiếu. “Quở trách họ cũng chẳng được gì hết”! Tức là đáng quở mà không nên…
Chúng ta đã quen với khái niệm “Ý Dân là Ý Trời” (Vox Populi, Vox Dei) của Tây phương. Ðây là nền tảng của chế độ dân chủ vì ý kiến người dân được đề cao còn hơn ý của nhà vua, hoàng đế, thiên tử hay Con Trời. Vì từ nay Trời nói thẳng với dân! Ðông phương thì bảo rằng Trời có nói gì đâu, Thiên hà ngôn tai! Cho nên, giữa dân và trời hình như còn một giai tầng thông ngôn. Ðấy là chuyện xưa.
Chuyện nay là sau mấy chục năm đồng ca với Trời dưới sự điều khiển của các “nhạc trưởng” – giới chính khách và các phần tử ưu tú truyền thống – người dân không ngó vào cây đũa nhạc trưởng nữa mà lại diễn tả ý Trời theo ý họ! Họ liền bị chửi là hát… lạc tông.
Bà Merkel bảo rằng không nên chửi như vậy. Hãy nhìn vào cách nhìn của thủ tướng Ðức đã.
Tại Âu Châu, toàn khối Liên Âu gồm 28 quốc gia, bên trong có 19 nước dùng chung một đồng Euro, đang bị khủng hoảng. Từ tám năm nay, họ không giải quyết nổi những khó khăn của khối Euro, rồi bị nhồi trong vụ khủng hoảng di dân và nạn khủng bố mà chưa nhìn ra ánh sáng cuối đường hầm. Trong số thành viên Liên Âu, có Vương Quốc Anh bèn quyết định xé chiếu ngồi riêng sau cuộc trưng cầu dân ý ngày 23 Tháng Sáu.
Khi ấy, 53% những người ủng hộ việc ra đi, Brexit, đã bị gọi là “cử tri ngu xuẩn,” stupid voters.
Ngoài nước Anh, người dân tại nhiều quốc gia khác cũng nghĩ lại về những hứa hẹn của Liên Âu, của khối Euro, của tinh thần hội nhập vào một thế giới đại đồng, toàn cầu hóa, theo nguyên tắc tự do thương mại, v.v… Họ nghĩ lại và bỏ phiếu cho các phần tử xưa nay chưa hề thuộc dòng chính, là thuộc các thành phần đáng kính trọng và tự cho là chính thống.
Nguyễn-Xuân Nghĩa
